Untitled - Papuaerfgoed.org

94 EXPLORATIE
K. van Eechoud, de Indische arts A. Roushdy, de landbouwkundig opzichter
H. C. Huliselan en de radiotelegrafist Dardi voor de vestiging van een bestuurspost
aan de Wisselmeren. Het semi-permanente bivak was begin November
gereed. (Lit. 88, 89 en 90).
Na overgave van de bestuurspost Enarotali (aan het Paniai-meer gelegen) aan
Ass. Controleur Dr J. F. Stutterheim, trok Van Eechoud tussen 15 November
en 1 December 1938 van Waipa (aan de noordwestelijkste punt van het Paniaimeer)
naar de Bia- en Bisa Rivier en daalde langs de Siriwo af naar de Geelvinkbaai.
Deze doorsteek werd gemaakt teneinde na te gaan of van de Geelvinkbaai
uit een gemakkelijker transportpad zou kunnen worden aangelegd naar Enarotali
dan het reeds bestaande moeilijke pad langs de Jawei (Oeroemoekoe) van uit de
zuidkust (Lit. 91).
Begin Februari 1939 werd Stutterheim door asp. controleur Dr J. V. de Bruijn
vervangen.
Als voorbereiding voor de aanstaande expeditie van het K.N.A.G. maakten
De Bruijn, Dr P. J. Eyma, botanicus, A. Roushdy, hulp-bestuursassistent Sitanala
en hoofd-posthuis-commandant Gimon van 20 Februari tot 10 Maart een
verkenningstocht naar het Kemandora-dal en bereikten als meest oostelijk
gelegen punt Zanepa (ca 5 5 km in rechte lijn van Enarotali) (Lit. 92 en 93).
Tussen 4 en 14 Mei trokken De Bruijn en de Amerikaanse zendeling Post ten
noorden van het Tigi-meer over de berg Ijadimi naar de Ijandora-vlakte (Itodah).
Door de Elegandora-vlakte werd in zuidwestelijke richting tot Mabalo getrokken,
vervolgens daalden zij over de 2010 m hoge berg Gapoudimi naar de Oeroemoeka
Rivier af en keerden langs deze rivier naar Enarotali terug (Lit. 94).
Pastoor H. Tillemans maakte tussen 31 Mei en 6 September een tocht van
Kokenau (aan de zuidkust) over Enarotali en Koegapa naar Itodah en vervolgens
over Poribado naar het westen over de hoogte van Kita naar de Pasaw
Rivier. Via het dorpje Kereta bereikte hij tenslotte de Omba Rivier (ten oosten
van de Etnabaai). Langs dezelfde weg keerde hij naar Kita terug en trok door
het dal van de Edere naar het zuidwestelijke punt van het Paniai meer (Lit. 95).
Tussen 25 Juni en 3 December 1939 werkte de „Nieuw Guinea Expeditie 1939",
uitgezonden door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap,
onder leiding van C. C. F. M. le Roux in het gebied van de Wissel-meren.
Het Centrale Bergland ten noorden van de hoofdwaterscheiding was toen nog
vrijwel onbekend. Alleen de Archbold-expeditie (1938-1939) had in het oostelijke
gedeelte hoofdzakelijk zoölogisch en botanisch verzameld, terwijl slechts een
smalle strook land was verkend door de expedities Van Overeem en Kremer
(1920-1921) tussen de Idenburg Rivier en de Wilhelmina-top.
De aanwezigheid van een talrijke en merkwaardige bevolking (bergpapoea's)
beloofde buitengewone anthropologische en ethnografische resultaten.
In overleg met de „Maatschappij ter bevordering van het Natuurkundig onderzoek"
werd hieraan een botanisch en zoölogisch onderzoek toegevoegd omdat