Untitled - Papuaerfgoed.org

EXPLORATIE 23
zuidkust af tot Kaap de Goede Hoop op de noordkust. Reeds spoedig echter
bleek, dat deze plaats zeer ongezond was en feitelijk in het bereik lag van de
Goramse en Ceramse handelslieden. Onder hun leiding werd het fort op 11 September
en 12 November 1828 door honderden Papoea's overvallen, waarbij dezen
konden worden teruggeslagen.
Deze ongelukkige nederzetting werd tenslotte na vele ziekten en ontberingen
in 1836 weer verlaten, nadat de bezetting meer dan honderd doden had verloren.
Het zou tot 1898 duren alvorens weer Nederlandse nederzettingen op Nieuw
Guinea (Manokwari en Fakfak) werden gevestigd.
In 1835 voeren de schepen „Postilion" onder commando van M. Langenberg
Kool en de „Sireen" onder bevel van Luit. Banse van 26 April tot 9 Mei
van Noord naar Zuid door de Dourga- en Bartholomeus-rivier, waarbij aangetoond
werd dat deze een zeestraat waren, welke „Prinses Marianne Straat"
werd genoemd. Naar aanleiding van deze ontdekking kregen ook Frederik
Hendrik Eiland, Kaap Kolff en Kaap Kool hun namen.
Op zijn laatste reis naar Nieuw Guinea met de korvetten „Zélée" en „Astrolabe"
voer Dumont d'Urville in 1839 langs de zuidkust, waarbij het Charles
Louis gebergte zijn naam kreeg. In 1840 van Tasmanië komende, nam D'Urville
de zuidkust van Papua op tussen Samarai en ongeveer Port Moresby. Na het
bezoek aan het verlaten fort Du Bus karteerde hij het achterste gedeelte van de
Triton Baai. Evenals zijn opnamen van de kust van Koemawa tot Onin zijn ook
deze opnamen de grondslagen geweest, waarop de latere cartografie kon voortbouwen.
Na een nauwkeurige opname van het noordelijke gedeelte der Torres Strait in
opdracht van de Engelse Admiraliteit door Captain F. B. Blackwood met het
oorlogsschip "Fly" en de schoener "Bramble" werd in 1845 in de Gulf of Papua
het kustgedeelte tussen Bristow Isle en de monding van de Kikori River (bij
Aird Hill) opgenomen. Hierbij werd een grote rivier gevonden, die naar de
oorlogsbodem "Fly" genoemd werd. Ook de monding van de Turama River
werd gevonden. (Lit. 10).
In aansluiting aan deze reis maakten Charles B. Yule en D. Aird met de "Bramble"
en "Castelreagh" een verkenning van een verder oostelijk gelegen gedeelte
van Papua's kust, waarbij de 4010 m hoge Mt. Victoria het eerst werd gezien.
In de nabijheid van "Cape Possession" (ten noordwesten van Kairuku) werd de
Engelse vlag gehesen en men nam dit gebied in naam van de Engelse Koningin
in bezit. Met deze occupatie was de Engelse Regering het echter niet eens en pas
in 1884 werd Papua voorgoed in bezit genomen. Mt. Yule (ten noorden van Yule
Island) en Aird Hill (in de delta van de Kikori River) herinneren ons aan deze
explorateurs.
Tijdens een volgende expeditie door Owen Stanley en Charles B. Yule met de
"Rattlesnake" en de "Bramble" werden de Louisiaden nader verkend en vervolgens
de zuidkust van Papua bezocht, waarbij de "Cloudy Mts." in het ooste-