Untitled - Papuaerfgoed.org

INDUSTRIE 409
11. Export-industrieën komen eerst in de tweede plaats in aanmerking.
12. Opstelling van een niet bindend industrieplan kan het inzicht in dit vraagstuk
vergroten en een vastere lijn aan de uitvoering geven.
BESPREKING VAN SOMMIGE BESTAANDE OF MOGELIJK
IN DE TOEKOMST TE VESTIGEN INDUSTRIEËN 1
Hieronder zullen wij nagaan, welke industrieën naar onze mening in Nederlands
Nieuw Guinea toekomstmogelijkheden bieden, waarbij de olie-industrie,
welke daar reeds een aantal jaren bestaat, buiten beschouwing wordt gelaten.
Ook landbouwindustrieën, als fabrieken voor thee, koffie en rubber, waarvan
nog geen aanplantingen bestaan, blijven buiten bespreking, met enkele uitzonderingen
(cocosolie, geraspte cocosnoot). Sago kon wegens plaatsgebrek niet
grondig worden behandeld. Volgens Ir Mijers, opperhoutvester te Hollandia,
moet het mogelijk zijn sago in het groot aan te planten, ze te selecteren en er
tenslotte een exportproduct van te maken 2 3 . Het zelfde plaatsgebrek belette
de behandeling van alcoholbereiding uit de bloeiwijzen van de nipa-palm 4 , en
van papier uit de bladstelen 5 . Japanners hebben daarvoor een procédé. Vooral
in Zuid Nieuw Guinea komt nipa veel voor.
1 De in deze afdeling opgegeven invoercijfers voor N.N.G. zijn bijna steeds zulke exclusief N.N.G,-
P.M-invoer en militaire imporl en dus dikwijls slechts ca. de helft van de werkelijke invoer! Betere
cijfers zijn voor afzonderlijke artikelen niet beschikbaar. Prijzen, genoemd in deze afdeling, hebben
meestal betrekking op 1953 of 1952, voor enkele prijzen in 1954 zie Lit. 87.
2 Lit. 67 t/m 72.
3 Wat sago betreft, komt deze in vele gebieden, als bij Inanwatan, in de Waropen, bij Mimika, in
Zuid N. Guinea zo overvloedig voor, dat eventuele bevolkingsrechten o.i. tijdelijk over te nemen
zullen zijn. Riouw en de Straits exporteerden wel eens 50 000 (on sagomeel en parclsago per jaar,
voor apprêteerdoeleinden in de textielindustrie en voor dextrine-bereiding. Ons gebied zou deze
hoeveelheid ook wel kunnen leveren. Australisch N.-Guinea trachtte van 1927-1936 de export met
een uitvoerpremie van 1 dA per lb te stimuleren, doch tevergeefs. Sagoverwerking is arbeidsintensief
en wellicht is dit op N.G. een bezwaar.
Aardappelmeel heeft in de laatste tijd voor apprêteer- en plakdoeleinden de sago sterk verdrongen.
Te Hoalmoal op Ceram heeft het Nederlandsche Gouvernement destijds ook sago geëxporteerd,
Het sagomeel, dat van Malakka en Riouw naar Europa gaat, wordt daar, als gezegd, o.a. verwerkt
tot dextrine, dat als apprêteermiddel in de textielindustrie en als plakmiddel gebruikt wordt en o.a.
van Europa naar Oost-Azië geëxporteerd wordt. Verwerking van sago tot dextrine, die dan ook via
Singapore Oost-Azië zou kunnen bereiken, is zeer veel bezwaarlijker voor Nw. Guinea dan het bereiden
van sagomeel. Dextrine fabrieken zijn kapitaalintensief en vergen zeer geschoolde arbeiders,
al hoeft de productie niet groot te zijn. De Nederlandse fabrieken leveren ca 25 000 ton per jaar.
Ken Nederlandse deskundige schreef ons, dat de ten onzent vervaardigde aardappelmeel-dextrine voor
meer doeleinden kan worden gebruikt dan de sago-dextrine en dat de hoofdafzet der dextrine niet
naar Oost-Azië, doch naar Europa gaat. Voor de oorlog hadden Nederlandse fabrieken wel een vrij
belangrijke export van aardappelmeel-dextrine en maïs-dextrine naar Oost-Azië en vooral India, doch
na de oorlog hebben invoerbelemmeringen, aldaar ingesteld, deze export zeer sterk gereduceerd.
4 Voor literatuur zie hoofd Nipa-alcohol in literatuurlijst. (Lit. 80, enz.).
5 Volgens Dr Koolhaas is deze papierbereiding practisch op kleine schaal nooit economisch.