Untitled - Papuaerfgoed.org

48 EXPLORATIE
zuiden er van en het rivierenstelsel ten westen van het Cycloop-gebergte tot aan
de Biri.
De officieren van het detachement Sachse vertrokken in Juni 1911 en werden
vervangen door Kapitein Commandant J. F. E. Ten Klooster, Luit. ter Zee 2e kl.
Vastenou en Luit. Binnendijk. Na een bestijging van het Cycloop-gebergte (de
1959 m hoge Sinakob) werd een tocht gemaakt naar de Arso en Keerom Rivieren.
Ten westen van de „Terminus" werd de patrouille geattaqueerd en Ten Klooster
raakte gewond. De patrouille moest terugkeren, het raadsel betreffende de
verdere loop van de Keerom kon niet worden opgelost.
In October-November 1911 trok Binnendijk langs de Biri en overland over
het Foija-gebergte (2055 m); hij bezocht een petroleum-vindplaats aan de Etik.
Ten Klooster trok met zijn colonne de Tor Rivier op tot aan de voet van het
gebergte en verkende nadien het Apauwar- en Verkam rivieren-gebied.
Met als basis Manokwari werd in de eerste helft van 1912 de zuidoostkust van
de Geelvink Baai onderzocht. Allereerst werd de Waipoga verkend, omdat de
mogelijkheid bestond, dat deze rivier een toegang naar het Centrale Bergland zou
kunnen verschaffen. Tot ca. 60 km hemelsbreed werd de rivier verkend, waarna
deze onbevaarbaar werd, zodat de verdere verkenning werd opgegeven. Het
onderzoek der rivieren Warenai, Legare en Siriwo volgde in de tweede helft van
1912. Vanuit Nabire werd langs de Boemi de Soero Rivier op een punt 55 km
hemelsbreed van Nabire bereikt, waarbij in zuidwaartse richting het Weijlandgebergte
werd gezien. Ook het gebied van de Wanggar werd bezocht, waarbij
een hoogte van 2200 m werd beklommen.
Met als basis Sarmi werden de rivieren onderzocht, gelegen tussen de Tor en
Mamberamo. Hierbij werd het Gauttier-gebergte bereikt zonder dat een rivier
werd gevonden, welke de monding van de Keerom kon zijn.
Teneinde het Weijland-gebergte nader te leren kennen, werden in de eerste
helft van 1913 nog tochten vanuit Nabire gemaakt, waarbij het hoogterecord
voor het detachement Noord Nieuw Guinea met 3720 m werd behaald, van welke
hoogte zowel de Geelvink Baai als de Arafoera Zee konden worden gezien.
Met korte verkenningen van de rivieren langs de Waropen-kust (tussen Waipoga
en Mamberamo) en in het gebied tussen Biri en Sermo werd op 31 Januari 1914
het werk afgesloten, waarna het detachement naar Manokwari terugkeerde.
He t Mamberamo-gebied
Zoals reeds vermeld, was men er al in 1884, 1899 en 1906 in geslaagd de Mamberamo
tot Havik Eiland op te varen. Wat echter verder stroomop lag, was een
raadsel. Wel moest uit de geweldige watermassa van de Mamberamo worden
geconcludeerd, dat deze uit het Centrale Bergland afkomstig moest zijn.
Bij de vierde tocht in November 1909 met het S.S. „Pionier" onder leiding van
Luit. ter Zee 1e kl. F. L. Rambonnet slaagde men er in 20 km hemelsbreed voorbij
het Havik Eiland te komen ,waarna met prauwen ook nog de stroomversnellingen