Untitled - Papuaerfgoed.org

314 ONDERWIJS EN VOLKSOPVOEDING
In de Meisjesvervolgscholen valt bovendien nadruk op het huishoudonderwijs,
zoals dat in de dorpen toepassing kan vinden.
Dit internaatsleven met zijn practische arbeid en verantwoordelijkheidsscholing,
waarbij in de meeste plaatsen ook aanraking mogelijk is met het omringende
dorpsleven zal zeker niet mogen worden opgeofferd aan de hogere
eisen, die de inrichtingen voor voortgezet onderwijs zullen gaan stellen aan de
kennis der theoretische vakken.
Het is mogelijk, dat er enige divergentie zal ontstaan tussen de Meisjesscholen
en de Jongensscholen, maar het geringere aantal meisjes, dat bestemd is voor
hogere opleidingen, zal, indien daarmee gerekend wordt, zeker op die opleidingen
zelf daarvoor geschikt kunnen worden gemaakt. Op het ogenblik zijn de mogelijkheden
voor het ongehuwde meisje in de maatschappij van Nieuw Guinea nog
veel geringer dan die voor de jongens, zodat vanzelf, zelfs zonder dat men dat
als ideaal stelt, de meeste meisjes hun bestemming al spoedig in het huisgezin
zullen vinden. Voor meisjes met andere roeping en speciale aanleg kan er dan
gelegenheid voldoende zijn voor opleiding aan de Primaire Middelbare School
(P.M.S.), de Opleidingsschool voor Onderwijzers, de Verpleegsters-cursus.
Maar de Vervolgschool mag zijn programma niet verarmen voor de eisen, die de
hogere vormen van onderwijs zouden gaan stellen. Vooralsnog is het peil der
leerlingen dat uit de dorpen op de vervolgscholen komt zodanig, dat een practische
training in de internaten alleszins op zijn plaats is. Eerst wanneer de dorpsscholen
zo ver zijn, dat daar huishoudelijk en landbouwonderwijs voldoende tot
hun recht komen, zullen de vervolgscholen meer gespecialiseerd uiteen kunnen
gaan en dan zullen, overeenkomstig de ontwikkeling van de maatschappij speciale
huishoudscholen hun plaats vinden. Ze staan reeds op het programma, maar
voorlopig zal de uitbreiding van practisch vervolgonderwijs waarschijnlijk meer
urgent zijn.
De leeftijd van de leerlingen op de vervolgschool varieerde vóór de oorlog van 14 tot
18 jaar. Nu de aannemingsleeftijd niet hoger ligt dan 12 jaar, varieert de leeftijd
thans van 9 tot 15 jaar.
Hier doet zich nu een moeilijkheid voor, die voortvloeit uit de eigenaardigheid
van de dorpsschool in dunbevolkte gebieden. De eenvoudigste bestaande opleiding
is die van volksonderwijzer. Ook wanneer die opleiding wordt uitgebreid
tot drie jaar, zijn de abituriënten nog te jong, om de last van het hoofdschap aan
een éénmansschool te kunnen dragen. Het is dus een goede gedachte, dat tussen
de vervolgschool en de opleidingsschool een training wordt gelegd in landbouw
of houtbewerking. Wanneer er later geen éénmansscholen meer zullen zijn, zal
deze moeilijkheid gemakkelijker worden opgelost.
Het personeel van de vervolgscholen is gedeeltelijk Europees, gedeeltelijk
autochthoon of Indonesisch. De leiding van school en internaat is steeds in
handen van een Europese hoofdonderwijzer(es).