Untitled - Papuaerfgoed.org

474 HANDEL
van Nieuw Guinea volkomen moest eindigen, waren de beschouwingen van
Drs Tan Tek Heng helaas geschiedenis geworden, terwijl de omvang, die voor
het hoofdstuk was toegestaan, het onmogelijk maakte nog veel uit te wijden
over de rol, die Makassar eens had gespeeld. Zo moest dus tot mijn zeer grote
spijt het Makassar-manuscript geheel terzijde worden gelegd, en was ik gedwongen
het hoofdstuk geheel zelf te schrijven, wat beter scheen, dan het te
laten vervallen.
Inmiddels verscheen de handelsstatistiek van Nieuw Guinea voor het jaar 1952,
welke zeer veel uitvoeriger was dan de vorige. Zo is tenslotte het hoofdstuk
voorzien van deze cijfers voor 1952 2 . Tegelijkertijd konden de cijfers voor
Australisch Nieuw Guinea van het jaar 1949-1950 nog worden vervangen door de
cijfers voor 1950-1951 1 . Voor het jaar 1951-1952 waren bij afsluiting dezes
helaas alleen de cijfers voor het Territory of New Guinea beschikbaar en van
deze is somtijds gebruik gemaakt 2 . De heer Kuysten heeft af en toe medewerking
verleend aan dit hoofdstuk, toen het nog op de cijfers van 1951 gebaseerd was.
Wij zijn het Kantoor van de Handel te Hollandia zeer dankbaar voor de voortdurend
verschafte hulp. Evenzo betuigen wij onze grote erkentelijkheid aan de
vele handelshuizen, die meestal niet genoemd wilden worden, aan de bestuursambtenaren
op Nieuw Guinea (West en Oost) en de ambtenaren van het Departement
van Overzeese Rijksdelen te Den Haag, het Department of External
Territories te Canberra, en aan de Australische Ambassade te Den Haag, die voortdurend
hulp verleenden. Vrijwel alle controleurs B.B., die de laatste anderhalf
jaar in Nederland vertoefden, hebben hun grote locale kennis uiterst welwillend
ter beschikking gesteld bij het doorlezen van allerlei delen van het manuscript.
Het is onmogelijk met name alle personen en lichamen te noemen, die hebben
medegewerkt. Ook was het niet mogelijk zulks in de tekst op te nemen 3 .
Voor opgave van verbeteringen houdt de schrijver zich steeds aanbevolen.
De opgenomen statistieken in afd. III zijn een verkorte wedergave van de officiële
jaarstatistieken 1952 2 en 1953, en zo zijn bijvoorbeeld bijna overal de kwartaalcijfers
weggelaten. Men raadplege dus vooral de volledige statistiek, die ook
meer gewichtscijfers geeft, terwijl hierachter de meestal meer belangwekkende
waardecijfers opgenomen zijn. Voor de vooroorlogse gegevens verwijzen wij
naar het hoofdstuk Handel in het boekwerk „Nieuw Guinee" onder redactie
van schrijver dezes in de jaren 1936-1939 verschenen 4 . De in afd. I en afd. II
1 Lit. 2.
2 Met grote vertraging, en dus min of meer te laat, kwam ook het T.P.Rapport 1951-1952.
Eerst na gereedkomen der drukproeven werden door mij voorlopige statistiekcijfers voor de uitvoer
van Nieuw Guinea voor 1953 uit Hollandia ontvangen en deze werden zoveel mogelijk in afd. III
(Handelsstatistieken) en overal in de tekst, meestal in de vorm van voetnoten, verwerkt. De definitieve
Handelsstatistiek 1953, die ook invoercijfers voor dat jaar geeft, is op het laatste ogenblik ook nog
ter beschikking gekomen en nog goeddeels verwerkt.
3 Wij maken een uitzondering voor de Heer J. Rozenboom, Hoofd van de Dienst van Financiën, te
Hollandia.
4 Lit. 16.