Untitled - Papuaerfgoed.org

32 EXPLORATIE
Op 19 Juli 1884 bereikte de „Havik" onder gezagvoerder J. W. Scholten de
monding van de Mamberamo. Het reisgezelschap bestond uit Luit. ter Zee E. O.
Kerkhoven, Controleur Monod de Froideville, Officier van gezondheid Dr J. G.
E. van Pee en de zendeling Van Hasselt. Het lukte op de Mamberamo als het
hoogst gelegen punt Havik Eiland te bereiken, waar echter het schip door de
sterke stroom tegen een grintbank werd gedrukt. De hogere waterstand de volgende
dag liet het schip weer vlotkomen en nadat een wapenbord op het eiland was
geplaatst liet de „Havik" zich met „krabbend anker" de rivier afzakken. Tijdens
deze reis kregen Loman-, Monod-, Pee-, Kerkhoven-, Morris- en Scholten Eiland
hun naam en werd naar de Gouverneur-Generaal Otto van Rees het „Van Reesgebergte"
benaamd. Tijdens de terugreis werd vriendschappelijke aanraking met
de bevolking verkregen en zelfs werd in Pauwi een „Korano Mamberomo" benoemd.
Het „Groot Water" (Mamberamo) werd op 27 Juli weer verlaten en het
zou 15 jaren duren alvorens weer een schip deze rivier opvoer.
In opdracht van de Prime Minister of Queensland, Thomas Mac Ilwraith,
plantte de Police Magistrate H. M. Chester op 4 April 1883 de Engelse vlag te
Port Moresby en nam hiermede het gebied ten oosten van de 141° Oosterlengte
voor Engeland in bezit. Het Colonial Office was het echter ook met deze tweede
annexatie niet eens en keurde haar niet officieel goed, omdat naar zijn mening geen
gevaar bestond dat een andere natie dezelfde aspiraties had.
Het politieke spel tussen Australië en Groot-Brittanië tegen Duitsland vond
tenslotte zijn einde in het hernieuwde hijsen van de Britse vlag te Port Moresby
op 6 November 1884 en de gelijktijdige proclamatie op het oorlogsschip "Nelson"
in de Orangerie Bay.
De Duitse vlag werd op 16 November van hetzelfde jaar te Friederich Wilhelms
Hafen (Madang) gehesen.
De grens tussen het Engelse en Duitse gebied, voor zover deze op het vaste land
van Nieuw Guinea lag, werd in April 1885 geregeld.
Na de Duitse annexatie nam Otto Finsch met de „Samoa" onder Kapitan E. Dallmann
de noordkust van het Kaiser Wilhelms Land opnieuw op, waarbij de „Kaiserin
Augusta Fluss" (Sepik) en vele punten langs de kust Duitse namen kregen.
Aan het einde van deze periode was de kust van Nieuw Guinea voor het
grootste gedeelte bekend. (Fig. 6). Een uitzondering hierop maakte het gedeelte
tussen 141° Oosterlengte en de Wassi Kussa, het binnenste gedeelte van de
Argoeni Baai en de zuidkust van Beraoer (ten oosten van Tg. Sele), alsmede de
noordkust van de Mac Cluergolf.
Nieuw Guinea's zuidkust tussen Frederik Hendrik Eiland en de Etna Baai
was nog zeer slecht verkend, omdat het ondiepe vaarwater en de stroming het
noodzakelijk maakten, op een grotere afstand van de kust te varen. Ook de met
eilanden en riffen bezaaide oostkust van Straat Sele was nog niet voldoende opgenomen.
Het binnenland van Nieuw Guinea was nog bijna „terra incognita". Een uit-