Untitled - Papuaerfgoed.org

358 DE TWEEDE WERELDOORLOG
10 April 1943 zou geschieden. Men slaagde er echter niet in om de voor de afvoer
nodige prauwen te maken; bovendien bleek de Nogolo rivier niet geschikt - veel
stroomversnellingen - om hierlangs naar het Hagersmeer af te zakken. Het
gevolg was, dat de controleur besloot om langs de oostelijke oever van de
Nogolo rivier een tracé te kappen. Ten gevolge van de dichte wildernis en het
gemis aan voldoende dragers in deze schaars bewoonde streek, vorderde de
opmars in een zeer langzaam tempo. Op 1 Mei werd een kamp betrokken, waaraan
in verband met het feit, dat Hollandia inmiddels door de Amerikanen was bezet,
de naam van Hollandia Kamp werd gegeven. Hier werd het afwerpen van voedsel
afgewacht, aangezien de medegenomen voorraad nagenoeg was verbruikt.
Inmiddels was door de leiding van de Nefis besloten om niet alleen de radiotelegrafist,
maar om de gehele Oaktree-groep via het Hagersmeer naar Australië
te doen terugkeren. De achterblijvende Crayfish-groep zou zich speciaal toeleggen
op het inwinnen van inlichtingen betreffende het gebied zuidelijk van de Geelvinkbaai,
waarbij de hoofdaandacht aan Nabire moest worden besteed.
In de eerste dagen van Mei 1944 begonnen de Japanners zich echter van het
Merengebied uit in oostelijke richting te verplaatsen, ten gevolge waarvan het
doen van verkenningen in de richting van Nabire in ernstige mate werd belemmerd.
Het achterlaten van de groep Crayfish had nu weinig zin meer, zodat
medio Mei 1944 werd besloten om beide groepen te evacueren. De groep Crayfish
slaagde er in om aan de greep van de Japanners te ontkomen en wist op 29 Juni
na een zeer zware tocht zich met de andere groep te verenigen.
In de loop van de maand Juni waren Japanse afdelingen, vermoedelijk naar
het binnenland terugtrekkende troepen, aan de Rouffaer rivier ten noorden van
het Hagersmeer gesignaleerd, waardoor een evacuatie van de groepen "Oaktree"
en "Crayfish" in gevaar werd gebracht.
De leider van de Oaktree-groep, die met de gehele evacuatie was belast, stond
nu voor het nemen van een moeilijke beslissing. Hij werd zowel in het noorden
als uit het zuiden door de Japanners bedreigd.
Van een eventueel terugtrekken naar de Baliem vallei werd door hem afgezien,
niet alleen in verband met de moeilijkheden, aan een tocht door een onbekend en
schaarsbewoonde streek verbonden, maar ook omdat rekening moest worden
gehouden met de waarschijnlijkheid, dat de Japanners inmiddels zo ver zouden
zijn gevorderd, dat een oprukken naar genoemde vallei hem door de vijand zou
worden belet. Besloten werd om onder aanvaarding van alle risico's daaraan
verbonden naar het Hagersmeer op te rukken.
Er volgden nu nog enige spannende en moeilijke weken, alvorens vorengenoemd
meer werd bereikt, vanwaar op 26 Juli 1944 de evacuatie met 2 Catalina's
plaats vond. Dank zij het doorzettingsvermogen en het inzicht van de leider
van de Oaktree-groep, Dr J. V. de Bruyn, is het gelukt om ondanks bijna onoverkomelijke
bezwaren en moeilijkheden de tocht naar het Hagersmeer te
volbrengen, inderdaad een prestatie, die hier afzonderlijk vermelding verdient.