Untitled - Papuaerfgoed.org

EXPLORATIE 69
De vervolgexpeditie, onder leiding van Kapitein-Luitenant J. H. G. Kremer,
zou uit een gereduceerde staf en een groter aantal dragers bestaan.
De verdere stafleden waren Van Arkel als commandant van het dekkingsdetachement met Luit. K.
Drost, 1e Luit. A. Zijlmans voor de militaire administratie, Dr H. de Rook, Dr P. F. Hubrecht, geoloog,
en Dr Wirz als anthropoloog-ethnograaf. Met de nieuw aangeworven 206 Dajaks, 128 man van het
dekkingsdetachement en de 460 gestraften bestond de expeditie uit totaal 801 man.
Het gehele transportwerk moest opnieuw worden begonnen en eerst op 9 Augustus
1921 waren de voortrekkers weer aan de Dika, ofschoon de eerste Dajakploeg
begin Februari arriveerde. Opnieuw werd aan de Dika een bivak gebouwd,
waarbij de bevolking haar medewerking verleende. Medio October waren ook
de leider en de geoloog aan de Dika, terwijl kort daarna Dr Wirz wegens malaria
moest worden geëvacueerd. Intussen had Van Arkel in September verkenningen
gemaakt en was daarbij ten zuiden van Panara tot aan de rivieren Donda en
Keboe gekomen, terwijl hij de naar hem genoemde Van Arkel-top tot een hoogte
van 3260 m had beklommen, vanwaar uit hij het einddoel, de Wilhelmina-top,
kon zien. Slechts langzaam schoof deze expeditie zich met de zware transporten
vooruit. Hierover schreef Kapitein Kremer:
Het grootste aantal gestrafte dragers, dat op de landlijn geloopen heeft, is niet meer dan 350 geweest,
plus 41 Dajaksche dragers en 12 gestraften in het voorterrein. Een berekening gaf, om op eigen
kracht een goede kans op den Wilhelmina-top te hebben, een veel grooter aantal dragers aan, maar er
werd wat gerekend op hulp van de bevolking, en later bleek, dat niet buiten den waard gerekend was,
men zou zelfs zeggen ver er binnen.
Van wat hier aangebracht werd per Gouvernementsstoomer, van wat hier per prauwentransport de
Mamberamo werd opgestuurd, er bleef wel erg veel aan den strijkstok hangen. Het aantal eters, dat aan
dien voorraad knabbelde, en volledig er aan knabbelde, omdat alle bijdrage van het land zelf ontbrak,
was wel groot. Er waren artikelen, die om zoo te zeggen nooit het einde haalden; ja, het is wel een duur
transport, een lange dragerslijn. (Lit. 33).
Eindelijk, op de 8ste October, kon de volgende waterscheiding worden overgetrokken.
Het was de waterscheiding tussen de Zwart-vallei en de Baliem en,
zoals pas jaren later bleek, de waterscheiding tussen Noord- en Zuid Nieuw
Guinea, want destijds werd nog gedacht, dat de Baliem een zijrivier van de Idenburg
zou zijn. De Djoe Rivier werd bereikt en twee dagen later de Baliem bij de
rots Tora, thans bekend als de Noord-Baliem. In zuidelijke richting verder
trekkende, werd op 18 November bivak Pireme op een hoogte van 3040 m betrokken
en twee dagen later werd de Oost-Baliem of Joegoeme op 3320 m hoogte
bereikt. Deze werd nu gevolgd en na nog vier dagen kon de moerassige vlakte
tussen Joegoeme en Wamena worden overgestoken, de vlakte, welke reeds door
Lorentz in 1909 was gezien van de Wilhelmina-top, of, zoals de bevolking hem
noemt, de Jniaga.
Nadat alle overbodige dragers waren teruggezonden, werd op 25 November de
laatste keten ten noorden van de Wilhelmina-top overgetrokken. De gehele
voortrekkersstaf was 3 December 1921 in het „Koude Bivak" op 4450 m en had
een koude nacht met hevige sneeuwval te verduren. Door een nauwe spleet en na
een steile klim van omstreeks 300 m werd het laatste vlakke topgedeelte van de