Untitled - Papuaerfgoed.org

INDUSTRIE 443
Houtskoolbereiding uit cocosnootdoppen wordt dikwijls genoemd, ook in Australisch Nieuw Guinea
gezien het driemaal sterkere absorberende vermogen tegenover dat van gewone houtskool. Volgens
Dr Koolhaas had dit bedrijf alleen zin in oorlogstijd, voor gasmaskers. Gewone houtskool voor brandstof
bij koken wordt vervaardigd in het Nimboranse bij Hollandia als onderdeel van het ontwikkelingsproject
voor die streek (Community development project) der Zuid Pacific Commissie; de opbrengst te
Hollandia was f 1,- (2 sh. 3 ½ d) per blik van 20 1.
Locale aannemers kent Australisch Nieuw Guinea (building contractors), met name te Port Moresby
en Lae. Het zijn alle Europeanen. Zij sluiten meermalen contracten af voor bouw van huizen tot bedragen
van £A 50.000.
Aldaar vindt men ook grote expediteurs, die met vrachtauto's werken (freighters, haulage contractors).
Papoea's beoefenen dit bedrijf ook.
Kleine Europese meubelmakerijtjes, die ook locale rottan verwerken, en schildersbedrijfjes zijn o.a. te
Port Moresby aanwezig.
Evenzo firma's, die het loopvlak van autobanden vernieuwen (retread).
Alcohol-bereiding uit de nipa-palmen, met het doel deze in auto's te gebruiken, werd aanbevolen door
houtvester Lane Poole in Australisch Nieuw Guinea, waar nipa zeer overvloedig is op de zuidkust van
de Purari- tot de Fly-rivier. In de Philippijnen bestaat deze industrie sinds lang. Zie literatuurlijst.
Een cold storage-bedryf met bijbehorende ijsfabriek wordt van particuliere zijde te Hollandia overwogen
(jaarverslag voor de Verenigde Naties over 1952). Australisch Nieuw Guinea heeft zulke bedrijven.
Ten slotte hoorden wij eens gewagen van een ontworpen fabriekje van agar-agar, met zeewier nabij
Hollandia als grondstof. Doel is export naar Australië in "flakes", die ook door Java aan Australië
worden geleverd.
Men hoort ook reeds gewag maken van zuivel, vleesconserven, margarine en meel als artikelen, die
men op den duur locaal zou kunnen fabriceren, doch wij laten deze verre-toekomst-mogelijkheden
maar liever onbesproken.
Men kent op N. Guinea verschillende particuliere garages met autoreparatie-werkploatsen en acculaadstations.
Australisch N.G. kent taxi verhuurbedrijfjes.
Middenstandsbedrijfjes (meest van Indische Nederlanders).
Vergelijkingen zijn niet zonder meer te maken, maar het zal de lezer interesseren, als we enige cijfers
naast elkaar plaatsen:
1 Te P. Moresby worden nu vele huizen door locale aannemers gebouwd (I-'54), doch lang niet alle.