Untitled - Papuaerfgoed.org

414 INDUSTRIE
10 millioen super feet produceren. Dit komt neer op 70 ton per dag uit
12 millioen super ft. aan stammen, door 200 ha per jaar leeg te kappen. De
ontboste gebieden 1 zullen weer worden beplant, zodat zij na 50 jaar weer
exploiteerbaar zijn. De bezitsrechten zullen van de bevolking worden afgekocht.
Te Wau heeft een particulier een kistenfabriek, die reeds enige export naar
Australië ontwikkelde 2 .
Suriname heeft een triplexfabriek (Bruynzeel-concern), die in 1951 voor f 2,86
millioen (8 5 20 m 3 ) exporteerde 3 . Ook verzond Suriname voor f 158 000,- aan
dwarsliggers en voor ruim f 1 millioen aan rond-, vierkant en bezaagd hout.
Het grootste deel van de export ging naar Cuba (triplex), nl. een derde. Dan
volgt Nederland, dat een vijfde van de Surinaamse houtexport opnam 4 .
Hardboard (houtvezelplaten), dat Nieuw Guinea in 1952 voor f 244 000,- invoerde
en in 1953 voor f 29 700.-, kan men fabriceren uit hardhoutafval, zoals
in Suriname bleek. Men zal echter geen fabriek durven opzetten, vanwege de
overproductie van 'hardboard' in Nederland en de meeste andere productielanden.
De triplexfabriek te Buloio, bovengenoemd, wil later ook een soort
„building board" produceren volgens een Duits patent. Voorts hoopt men na
10 jaar uit het dunningshout van de nieuwe aanplantingen pulp te fabriceren
met een zeer lange en dus goede vezel.
Als een vervolg op de industrie der zagerijen willen wij hier gewagen van de:
Meubelmakerijen. Uit de resultaten der opleiding van Papoea's in de in ± 1931
opgeheven vakschool der zending te Miei is wel gebleken, dat zij voor dit vak
aanleg hebben. Zo maakt de Wandammenaar Gerzon Marani, die te Miei zijn vak
leerde, te Manokwari houten meubelen, welke de vergelijking met die van Chinese
meubelmakers somtijds kunnen doorstaan. In het algemeen echter is de Papoea
nog lang niet op het peil van de Chinees gekomen.
Op het ogenblik werkt te Genjem bij Hollandia een Papoea met enige helpers,
die goede gebruiksmeubels maakt voor kantoren en scholen uit ijzerhout (merbau).
Door oud-leerlingen van de werkinrichting der zending te Miei, die tevens
goeroe waren, zijn te Miei en te Roon, met behulp van jongelui van de gewone
volksschool, honderden schoolmeubelen voor de Protestantse scholen gemaakt.
Het gebruik van het timmergereedschap werd hun door de goeroe geleerd en de
zending verschafte het.
1 De concessie heeft 16000 ha bosoppervlak. De triplex wordt per dieselvrachtauto langs de 100 km
weg naar de kust vervoerd.
2 In West N.Guinea is de Agathis-conifeer zeer verspreid (copal leverancier), die ook in Indonesië
en de Philippijnen veel voorkomt. Het is allang vastgesteld dat van Agathis triplex kan worden gemaakt,
doch in Indonesië en de Philippijnen is dit nooit fabriekmatig geschied. Deze industrie is dus
voor Nederlands N. Guinea voorlopig wel te ontraden.
3 Singapore heeft ook een triplexfabriek en de Chinese Kamer van Koophandel te Kuala Lumpur heeft
zo'n bedrijf voor Malakka aanbevolen.
4 De locale afzet van houtfabrikaten wordt volgens Algemene beschikking no 67 beschermd door een
volkomen invoerverbod voor hout, deuren, ramen en kozijnen. Zo'n maatregel zou in ons Nieuw
Guinea nog tot een chaos leiden, bij gebreke aan voldoende locale industrie!