Untitled - Papuaerfgoed.org

EXPLORATIE 27
Straat Lenna tussen de eilanden Warir en Salawati gevonden en in kaart gebracht.
De oud-Resident P. van der Crab, die als Regeringscommissaris optrad,
maakte in 1871 een reis met het houten raderstoomschip „Dassoen", vergezeld
door de plantkundige J. E. Teysmann. Na een bezoek aan Onin werd de Mac
Cluergolf ingevaren, maar ongeveer op de hoogte van Tanah Merah werd de
steven gewend en vervolgens Sorong (Doom) en de eilanden Bam en Rombombo
bezocht. Op de verdere reis werd vergeefs getracht op de steile, rotsige Kaap
de Goede Hoop een wapenbord aan te brengen. Van Dore uit trachtte Van der
Crap Hatam in het Arfak-gebergte te bezoeken; de poging werd echter reeds op
de 2de dag opgegeven. Tijdens de reis naar de Humboldt Baai werden nog enkele
plaatsen in de Geelvink Baai bezocht zomede Ansoes. In de buurt van Kaap
Bonpland (Tg. Djoear) werd het meest oostelijke wapenbord opgericht. Het
meest oostelijke punt, dat de „Dassoen" bereikte, lag op 143°32' Oosterlengte,
ongeveer bij het eiland Kairiru, waar de vele zieken aan boord (twee man waren
reeds overleden) de terugreis nodig maakten.
Evenals op de heenreis werd ook op de terugreis een poging gedaan om de
Rochussen Rivier (Mamberamo) in te varen, doch er werd geen vaargeul gevonden.
Slechts de botanische verzamelingen van Teysmann brachten nieuwe
resultaten. (Lit. 14).
Onder de natuuronderzoekers verscheen nu ook nog de Russische natie, vertegenwoordigd
door Nikolai Nikolajewits de Miklucho Maclay, die zich in
September 1871 door een Russisch korvet, te zamen met de Zweedse matroos
Uhlson, in de Astrolabe Bay liet afzetten. Na een verblijf van 16 maanden werden
hij en zijn metgezel door de Russische klipper „Isumrud" weer weggehaald.
Aan deze reis herinnert de "Isumrud Strait" tussen het eiland Karkar en Nieuw
Guinea. Maclay maakte een kaart van de Astrolabe Bay.
In 1874 bezocht dezelfde Maclay Nieuw Guinea opnieuw voor anthropologische
studies. Na een bezoek aan Namatotte, waarbij hij de zeestraat tussen
dit eiland en Nieuw Guinea „Strasse der Königin Sophia" noemde (naar de toenmalige
Koningin der Nederlanden), voer hij door de "Moordenaars Rivier", de
doorvaart tussen Namatotte en het eiland Sagil, en liet een huis bouwen op Kaap
Aiwa. Hij verkende van hier uit de Triton Baai en noemde de zeestraat tussen het
eiland Marawa en Nieuw Guinea „Durchfahrt der Grossfürstin Helene". Na een
bezoek aan de resten van het fort Du Bus klom hij over de 1200 voet hoge bergrug
in het oosten van de Triton Baai en ontdekte het er achter liggende Kamaka
Wallar Meer. Tijdens zijn afwezigheid door een bezoek van de Kajoe Merah- en
Etna Baai plunderden de inboorlingen van Namatotte zijn huis.
In 1876 bezocht Maclay voor de tweede keer de Astrolabe Bay, waar hij tussen
Juni en November zijn vroegere opnamen aanvulde en uitbreidde van Cape
Croisilles (ten noorden van de Astrolabe Bay) tot Taliata Point (NE van Cape
King William). Hierbij ontdekte hij de „Grossfürst Alexis Hafen" (Sely Harbour).