Untitled - Papuaerfgoed.org

78 EXPLORATIE
Deze expeditie werd uitgezonden in samenwerking met het "Smithsonian Institute", de "Berkeley
University, California" en het „Indisch Comité voor Wetenschappelijke Onderzoekingen". Hierbij was
het de Amerikanen er om te doen dwergen te vinden, dezen te fotograferen en te filmen en behalve beenderen
en schedels in hoofdzaak ethnografica te verzamelen, terwijl het „Comité" daarentegen een expeditie
in optima forma wenste (Lit. 46 en C).
Behalve de reeds genoemde leiders bestond de staf uit de Nederlanders C. C. F. M. Le Roux, topograaf
en ethnograaf, Kapitein R. W. Posthumus als militaire commandant van het dekkingsdetachement
met H. Hoffmann, J. Jordans en J. H. Korteman. De overige Amerikaanse leden waren S. Hedberg,
R. Peck, fotograaf, J. Hoyte, vliegenier, en H. Hamer, mecanicien.
Deze expeditie was de eerste in Nederlands Nieuw Guinea, welke de beschikking
had over een vliegtuig (éénmotorig drijvervliegtuig van de Jackey Liberty
Company), dat oorspronkelijk slechts bedoeld was voor verkenningsvluchten en
niet voor transporten, waarvoor het slechts een laadvermogen van 240 kg bleek
te hebben. Niettegenstaande deze tegenvaller maakte het toestel 13 vluchten,
totdat men het ongeluk had één der pontons lek te stoten. Intussen waren niettemin
3 ¼ ton goederen en veertien passagiers van het Albatros-bivak (tegenover
het vroegere Pionier-bivak) naar Splitsings-bivak in de Meervlakte overgevlogen.
Dat de expeditie haar doel bereikte, is echter aan het gebruik van 142 strafgevangenen
en 135 Dajaks te danken. Als vliegtuigexpeditie mislukte zij echter. Ook
raakte de bevolking in de omgeving van Albatros-bivak kennelijk door de aanwezigheid
van het vliegtuig overstuur, met als gevolg, dat eind Juli het bivak
door een 70-tal met boog en pijlen gewapende, dansende en schreeuwende
Papoea's werd omsingeld. Eerst nadat van vuurwapens gebruik was gemaakt,
konden zij worden verdreven.
Wegens gebrek aan draagkrachten kon de topografische afdeling niet ver het
gebergte indringen. Als uiterste punt werd het observatiepunt op 2530m
(Nggalamba) ca. 12 km ten zuidoosten van de Doorman-top bereikt. Hierbij
werd de uit het oosten komende Nogolo (of Demaboe) en de uit het westen
stromende Da Delo (of Doraboe) ontdekt. De wetenschappelijke resultaten waren
belangrijk. Rond 200 anthropologische metingen konden worden gemaakt, benevens
vele foto's en filmopnamen. Ca. 8000 nummers ethnografica werden
verzameld. De collectie plantenmateriaal omvatte ca. 2500 nummers. Ofschoon de
biologische afdeling slechts tot een hoogte van ca. 2500 m kon werken, was ook
haar oogst, in hoofdzaak bestaande uit insecten, belangrijk.
De aanwezigheid van drie verschillende stammen, de Dem, Ndani en Moni,
welke tijdens de 1939-expeditie der K.N.A.G. nader konden worden bestudeerd,
werd vastgesteld. De expeditie verbleef ca. 8 maanden in Nieuw Guinea.
De tochten van de Officier van gezondheid H. J. T. Bijlmer in 1931, samen
met Luit. Van Baarsel naar het Mimika- en Kapare stroomgebied, en van pater
H. Tillemans in 1932 naar de bovenloop van de Oemar Rivier en in 1934 naar de
Kapare Rivier ter opsporing van de ,,Tapiro- en Kapaukoe pygmeeën" (Bergpapoea's)
waren de inleiding voor de expeditie naar dit gebied in 1935-1936.
Bijlmer, Tillemans en gezaghebber S. van der Goot bezochten in het Mimikastroomgebied
de Tapiro-nederzetting Hokepauwo (aan de Oetewaro Rivier) en