Untitled - Papuaerfgoed.org

BESTUUR, POLITIE EN JUSTITIE l8l
De residentie Nieuw Guinea werd hierbij verdeeld in vier afdelingen, namelijk
Noord Nieuw Guinea met hoofdplaats Hollandia, verdeeld in de onderafdelingen
Hollandia, Sarmi, Biak, Japen en Meervlakte; West Nieuw Guinea met hoofdplaats
Sorong, verdeeld in de onderafdelingen Manokwari, Sorong, Inanwatan en
Fakfak; Zuid Nieuw Guinea met hoofdplaats Merauke, verdeeld in de onderafdelingen
Merauke, Boven Digoel en Mimika, en tenslotte de afdeling Centraal
Nieuw Guinea 1 .
Vergelijkt men deze indeling met die van vóór de oorlog, dan valt allereerst op,
dat van het centrale gebied van de residentie een afzonderlijke afdeling is gevormd.
Hiertoe zijn van enige bestaande onderafdelingen die gedeelten afgescheiden, die
door de chefs van deze ressorten toch nooit bezocht, laat staan bestuurd konden
worden en die grotendeels nog onbekend terrein zijn. De bedoeling was van dit
gebied - dat ongeveer het centrale bergland ten oosten van de Geelvinkbaai
omvat - een exploratie-afdeling te maken.
Een andere nieuwe verschijning is de onderafdeling Meervlakte, gevormd uit
gedeelten van de onderafdelingen Hollandia, Sarmi en Japen; ook hier die gedeelten,
die praktisch nooit door de chefs van deze onderafdelingen werden bezocht.
De kennis, die men van dit gebied heeft, is het resultaat van exploratie en niet van
bestuurswerk. Verder dan tot een papieren bestaan had deze onderafdeling het in
1951 nog niet gebracht.
Er hadden verder nog enige verschuivingen plaats, met als uiteindelijk resultaat,
dat West Nieuw Guinea het gebied van de z.g. Vogelkop, tot het smalste
deel van de z.g. hals, ten zuiden van de Geelvinkbaai omvat, Noord Nieuw
Guinea het oostelijk daarvan gelegen gebied ten noorden van het centrale bergland
en Zuid Nieuw Guinea het oostelijk daarvan gelegen gebied ten zuiden
van het centrale bergland.
Dat als hoofdplaats van West Nieuw Guinea Sorong werd gekozen en niet
Manokwari, is een gevolg van het feit, dat het zwaartepunt van dit gebied in het
westen ligt, niet alleen door de aanwezigheid van de olieterreinen, maar ook omdat
daar de meeste bevolking woont. Na de souvereiniteitsoverdracht in Indonesië
hebben zich weliswaar veel kolonisten in de buurt van Manokwari gevestigd,
maar Sorong werd toch als bestuurscentrum gehandhaafd.
Noch in bovengenoemd besluit van November 1947, noch in enig ander Staatsof
bijblad is, voor zover bekend, een beslissing te vinden omtrent de plaats der
residentiehoofdplaats.
De loop der gebeurtenissen na de eerste landing der Amerikanen in 1944 bij het
volkomen onbelangrijke onderafdelingshoofdplaatsje Hollandia leidde er toe, dat
hier meer en meer het gezagscentrum van geheel Nieuw Guinea kwam te liggen.
Hier vestigde zich de eerste SONICA, omdat het de standplaats werd van het
1 Bij dit besluit werd de tijdelijke afdeling Schouten-eilanden, ingesteld bij besluit van de fd. Gouverneur
van de Grote Oost van 26 Februari 1945 - Bijblad 15006 —, weder opgeheven. Deze afdeling had
alleen reden van bestaan gehad in de NICA-tijd.