Untitled - Papuaerfgoed.org

BEVOLKINGSLANDBOUW 265
Uitvoerhoeveelheden van enkele landbouwproducten vóór en na de oorlog (Afd. Handel D.E.T.A.
1 1933/1935.
DE ARBEID IN HET AGRARISCH BEDRIJF
Aangezien de bedrijvigheid in de landbouw uitsluitend of voornamelijk gericht
is op de directe voorziening in de eigen weinig gevarieerde voedselbehoefte,
maakt het ten aanzien van de arbeidsaanwending een groot verschil uit, of men
het drassige laagland (sago als hoofdvoedsel), dan wel het bergland (knolgewassen
als hoofdvoedsel) in beschouwing neemt. Exacte gegevens over de hoeveelheid
arbeid, welke nodig is voor de voedselproductie, zijn niet bekend, doch het is
duidelijk, dat deze in het drassige laagland aanwijsbaar geringer is dan in het
bergland.
De hoeveelheid arbeid, benodigd voor de sagowinning, varieert al naargelang
het zetmeelgehalte der bomen en de ligging van de doesoen ten opzichte van de
kampong. Meestal zijn de sago-doesoens binnen een dag te bereiken, doch in
andere gevallen liggen zij op grotere afstand van de woonsteden verwijderd.
Uit een bij Kampoeng Odeari (boven Inanwatan) verrichte observatie door de
landbouwkundig ambtenaar Zwollo bleek, dat 6 personen (mannen en vrouwen)
op één dag 196 kg nat sagomeel wisten te winnen uit ruim 1/3 deel van een sagostam,
dit is 35 kg per mandag. Daarentegen leverde een vermoedelijk niet goed
gerijpte boom bij Kg. Poeragi slechts 18,5 kg nat sagomeel op, voor de winning
waarvan 2 vrouwen één dag nodig hadden. De landbouwkundig ambtenaar
voornoemd raamde, mede aan de hand van uit navraag verkregen bevolkingsgegevens,
de gemiddelde opbrengst in het Inanwatanse op 120 kg natte sago
per boom, de gemiddelde productie op 10 kg per mandag en de gemiddelde sagoconsumptie
op 1 kg nat sagomeel/hoofd/dag. Een uitleveringsproef wees een uitleveringspercentage
aan van 65 % van nat tot luchtdroog meel. Aldus zou een
gezin, bestaande uit man, vrouw en 2 volwassen kinderen, per jaar 365 × 4 =
1460 kg aan natte sago nodig hebben, waarvoor de man en de vrouw gezamenlijk
73 dagen arbeid in hun sago-doesoen zouden moeten verrichten.
Ten aanzien van de ladangbouw zijn tot dusver geen arbeidsanalyses verricht
met betrekking tot de ontginning, de beplanting, het onderhoud en de oogst per
oppervlakte eenheid. Uiteraard hangt de aan de ladangbouw verbonden hoeveelheid
arbeid af van de gegeven locale omstandigheden: secundair bos is eventueel
gemakkelijker te ontginnen dan primair bos; de voedselbouw op grasladangs
vereist, wegens de daarbij benodigde grondbewerking en onkruidbestrijding,