Untitled - Papuaerfgoed.org

HANDEL 535
lading via een particuliere loods maakt, dat het lage doorvoertarief van de oorsprongshaven
naar Europa vervalt.
De stimulus voor copalinzameling is, als bij alle andere producten, de noodzaak
tot het verkrijgen van geld voor belastingbetaling of inkoop van begeerde
artikelen. Als het Bestuur de copal zelve als belasting in natura accepteert, is er
tevens gelegenheid enige zuiverheidseisen te stellen. Voor de oorlog was 7/8 der
gewonnen copal en damar bestemd voor deze belasting. Nu ook de loonarbeid
bij de N.N.G.P.M. in deze streken veel geld oplevert, is daardoor de neiging
voor het moeizame inzamelen in vaak afgelegen gebieden verminderd. De hoge
uitvoerrechten maken de verdienste voor de Papoea ook snel te klein.
Prijzen. De exportwaarden blijken uit de uitvoerstatistiek hiervoor. Te Londen
heeft men een damar-notering in sh. per cwt voor ,copal export p.w.s.' (zie
hiervoor). Vóór 1950 was er op N.N.G. een Gouvernements-export-monopolie,
en werd de copal door de Dienst van het Boswezen in Nederlands Indië bij openbare
inschrijving verkocht. Op Nieuw Guinea gaf deze dienst soms hoge voorschotten,
zonder dat daarna, b.v. door de Biakkers op Waigeo, hard gewerkt
werd.
Medio 1953 was de prijs van ongesorteerde copal rif Nederland f 60,— à f 150,—
per 100 kg.
De vracht naar Europa bedraagt f 159,— per ton. In 1937 bedroeg zij ruim
f 50,— per ton.
Cultuur der hars-leverende bomen. Zij behoren tot het geslacht Agathis, welks
hout ook geschikt is voor pulpfabricage (de V.S. zouden wellicht de cellulose
willen kopen). De boom neemt genoegen met zeer arme gronden. Bij teelt in
het groot bestaat volgens sommigen de mogelijkheid de copalhars niet alleen
te exporteren, doch ook zelf te verwerken tot plastic (kunststof). Wij achten
deze exportindustrie voor N.G. technisch te moeilijk.
Landen van bestemmingen concurrerende productiecentra. In 1948 en 1949 ging een deel
van de copalexport naar de V.S., evenals voor de oorlog, en kleinere hoeveelheden
naar Engeland. Na het zelfstandig worden van Nieuw Guinea in begin
1950 ging de gehele uitvoer, althans in 1951 en 1952 (tevoren geen gegevens)
naar Nederland. In 1953 bleef dit hetzelfde.
Omtrent herexport van ons land zijn geen cijfers bekend. Zeker 90 % ging,
meest na openen der zakken en sorteren, weer ons land uit, naar Duitsland,
Engeland, Frankrijk, Italië en Scandinavië. In de V.S. vindt men onze sortering
thans onvoldoende en prefereert men meestal de Indonesische qualiteiten.
De belangrijkste andere exportlanden van deze vooral in de lak- en vernisbereiding
gebruikte grondstof zijn Belgisch Kongo en Indonesië.