Untitled - Papuaerfgoed.org

EXPLORATIE 95
dit gebied zoölogisch nog onbekend was en hier de gelegenheid bestond de
ongestoorde flora van een niet vulkanisch gebied op een alpine hoogte onder de
evenaar te bestuderen. Dit is het enige gebied met deze mogelijkheid tussen
Azië en Australië.
De keuze van het Wissel-merengebied als onderzoekingsareaal werd ook bepaald door de landingsen
startgelegenheid op het Paniai-meer voor watervliegtuigen met als basis de Etnabaai, zodat de expeditieleden,
vivres en materialen per vliegtuig konden worden opgevoerd. De route langs de Siriwo
(naar de Geelvinkbaai) en langs de Oeta (naar de Zuidkust) verzekerden in geval van nood twee uitgangen
te voet naar de kust.
De stafleden bestonden uit de heren: Dr J. P. Eyma, botanicus; Dr Ir R. Yzerman, geoloog; Prof.
Dr H. Boschma, zoöloog; Officier van gezondheid 1e kl. D. Brouwer, arts en anthropoloog; Luitenant
ter Zee 2e kl. M. J. Hagdorn, belast met astronomische plaatsbepalingen en toezicht op het topografisch
werk; W. M. F. Timmermans, korporaal-luchtfotograaf KNIL, mantri-opnemers Moh. Saleh en H. J.
Hoeka, alsmede personeel van de Marine Luchtvaart onder commando van Luit. ter Zee 2e kl. H. Nepveu
en de Luit. ter Zee 2e kl. vlieger W. J. Reijnierse. Het dekkings-detachement stond onder bevel van de
commissaris 2e kl. P. R. van Ravenswaay Claessen, die ook de administratie en verpleging verzorgde.
(Lit. 96, 97).
Begin Juli werd met de opvoer van personeel en materiaal gedeeltelijk met
vliegtuigen van de Marine begonnen. De belangrijkste tochten van deze expeditie
zijn:
a. de tocht van Yzerman en Eyma naar de 3225 m hoge Dejai (ten Zuidwesten
van het Paniai-meer) welke berg tot een hoogte van ca 2950 m werd beklommen
;
b. het topografisch en anthropologisch onderzoek door Brouwer, Hagdorn en
Hoeka in de omgeving van het Tigi-meer.
c. de tocht van Dr J. V. de Bruijn met Brouwer naar Otodah voor anthropologisch
onderzoek, waarna De Bruijn over Opoto en langs de Edere Rivier en
tenslotte over de Auriadimi-pas naar het Paniai-meer terugkeerde.
d. de „Oostpatrouille" (7 tot 23 October) door Le Roux, Hagdorn, Timmermans
en Moh. Saleh. Nadat Zanepa, het dusverre meest oostelijk gelegen verkende
punt bereikt was, werd de 2345 m hoge Kendeapa-pas overschreden en de
Waboe Rivier (een zijrivier van de Doraboe) stroomaf gevolgd tot Matalipa
(aan de samenvloeiing van de Waboe en Doraboe). Vervolgens werd de
Doraboe gevolgd tot Hitalipa (aan de monding van de Hisaboe in de Doraboe).
Ongeveer 6 km ten oosten van Hitalipa begint de kloof van de Doraboe
(welke hier Da Delo heet) en voor welker uitgang de Nederlands-Amerikaanse
expeditie naar het Nassau-gebergte in 1926 haar verste punt bereikte.
Met dit punt werd een topografische aansluiting verkregen. Moh. Saleh mat
nog het topografische punt Zoalipigoe (3 240 m) ten noorden van Hitalipa
en als het meest oostelijk gelegen punt de 2820 m hoge berg Mboeja (ca 7 km
oost van Hitalipa). Het eindpunt van deze patrouille, Hitalipa, ligt ca 35 km
ten oosten van Zanepa en ca 100 km hemelsbreed van Enarotali (Lit. 98).
e. de „Noordpatrouille" (3 October tot 4 November) door Eyma en Hoeka
naar de berg Perai (2341 m, ten noorden van het Paniai-meer) en naar het