136kan wor<strong>de</strong>n uitgeblust, als <strong>het</strong> wordt gesteund door hout of an<strong>de</strong>r brandbaarmateriaal; maar <strong>het</strong> vuur <strong>van</strong> <strong>de</strong> Hel staat op zichzelf <strong>en</strong> bestaat zon<strong>de</strong>r voeding,<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>het</strong> getuig<strong>en</strong>is <strong>van</strong> Lactantius “komt er ge<strong>en</strong> rook <strong>van</strong>; <strong>het</strong> ispuur <strong>en</strong> vloeibaar, als e<strong>en</strong> meer of e<strong>en</strong> vijver.” 17 ) <strong>De</strong> verdoem<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n erin geplonsd, zoals e<strong>en</strong> vis in <strong>de</strong> zee, verslon<strong>de</strong>n door bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> pijn<strong>en</strong>, waar<strong>van</strong><strong>de</strong> scherpte nooit zal wor<strong>de</strong>n gematigd. “Quis poterit habitera <strong>de</strong> vobiscum igne <strong>de</strong>vorate? 18 ) Er blijft één vraag te beantwoor<strong>de</strong>n over: Kan e<strong>en</strong> materieelvuur op ziel<strong>en</strong>, die geschei<strong>de</strong>n zijn <strong>van</strong> <strong>het</strong> lichaam <strong>en</strong> zuiver geest zijne<strong>en</strong> uitwerking hebb<strong>en</strong>? Augustinus probeert dit probleem op te loss<strong>en</strong>:“Waarom zou<strong>de</strong>n we niet kunn<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> – ofschoon <strong>de</strong> wijze onbegrijpelijk is<strong>en</strong> onuitsprekelijk, dat lichamelijke pijn onlichamelijke geest<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> rak<strong>en</strong>?Als in<strong>de</strong>rdaad, <strong>de</strong> geest<strong>en</strong> <strong>van</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, ontdaan <strong>van</strong> materiële elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bevat onlichamelijke <strong>de</strong>l<strong>en</strong>, dan indi<strong>en</strong> na <strong>de</strong> dood, zij wor<strong>de</strong>nher<strong>en</strong>igd met diezelf<strong>de</strong> licham<strong>en</strong> door onverbreekbare ban<strong>de</strong>n, waaromdan kunn<strong>en</strong> <strong>de</strong> geest<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>mon<strong>en</strong> niet, ofschoon zon<strong>de</strong>r lichaam, wor<strong>de</strong>nverbon<strong>de</strong>n met lichamelijke vur<strong>en</strong> voor hun lij<strong>de</strong>n? <strong>De</strong> theoloog Lessiusgeeft in zijn verhan<strong>de</strong>ling over <strong>de</strong> god<strong>de</strong>lijke volmaakt he<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze uitleg:“<strong>De</strong> zintuig<strong>en</strong>, waar we mee zijn uitgerust, zijn niet geschei<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>het</strong> wez<strong>en</strong><strong>van</strong> <strong>de</strong> ziel <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> na <strong>de</strong> dood voortbestaan. Als door haar eig<strong>en</strong> hitte, vuurhaar werking kan do<strong>en</strong> voel<strong>en</strong> op <strong>de</strong> geest <strong>van</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s door mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> <strong>het</strong>lichaam, waarom zou dan dat zelf<strong>de</strong> vuur, als instrum<strong>en</strong>t <strong>van</strong> God, ge<strong>en</strong> directeuitwerking kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> geest? Wanneer iemand is verbrand, danis <strong>het</strong> lichaam <strong>de</strong> weg om <strong>de</strong> hitte toe te pass<strong>en</strong> op <strong>de</strong> geest; want in <strong>de</strong> <strong>huidige</strong>or<strong>de</strong> zou <strong>de</strong> ziel haar gevoelsvermog<strong>en</strong> niet kunn<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>aanwezigheid <strong>van</strong> <strong>het</strong> lichaam; maar God han<strong>de</strong>lt direct, wanneer Hij wil. 19T<strong>en</strong>slotte, blijft er nog één kwestie over die om e<strong>en</strong> antwoord vraagt: “Waaris <strong>de</strong> Hel?” Als we <strong>de</strong> tekst<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> H.Schrift letterlijk nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> vast hou<strong>de</strong>naan <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e opinie <strong>van</strong> <strong>de</strong> theolog<strong>en</strong> is <strong>het</strong> c<strong>en</strong>trum <strong>van</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> <strong>de</strong>plaats, waar <strong>de</strong> verdoem<strong>de</strong>n terecht kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar na <strong>de</strong> verrijz<strong>en</strong>is zij zull<strong>en</strong>sam<strong>en</strong> zijn met <strong>de</strong> duivels. <strong>De</strong> E<strong>van</strong>gelist Lucas noemt <strong>de</strong> Hel <strong>de</strong> “Abyssus”<strong>de</strong> Afgrond. <strong>De</strong> apostel <strong>en</strong> e<strong>van</strong>gelist Johannes, zegt in <strong>het</strong> boek Op<strong>en</strong>baring,:“E<strong>en</strong> Engel....werpt <strong>de</strong> draak in <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>mloze put. 20 ) Hij noem<strong>de</strong> <strong>het</strong> <strong>de</strong> “poel<strong>van</strong> vuur”. 21 ). <strong>De</strong> H.Gregorius <strong>de</strong> Grote zegt: “Dit oord wordt Hel g<strong>en</strong>oemd”omdat <strong>het</strong> <strong>de</strong> laagste plaats is: Infernum appellari eo quod infra sit”. Hugo <strong>van</strong>St Victor voegt eraan toe: <strong>De</strong> laagste plaats voor <strong>de</strong> straf <strong>van</strong> <strong>de</strong> vervloekt<strong>en</strong> isin <strong>het</strong> binn<strong>en</strong>ste <strong>van</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> geleg<strong>en</strong>. 22 ) Van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> m<strong>en</strong>ing is <strong>de</strong> <strong>en</strong>gelachtigedoctor Thomas <strong>van</strong> Aquino “Niemand, zegt hij, kan met absolute zeker-17 Divinarum institutionum18 Isaïas 33,14: “Wie onzer kan <strong>het</strong> uithou<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> verslin<strong>de</strong>n<strong>de</strong> vuur,wie bij <strong>de</strong> eeuwige gloed? “19 Lessius: <strong>De</strong> Divinis Pefectionibus .20 Op<strong>en</strong>baring 20,321 Apocalyps 20,15: “poel <strong>van</strong> vuur22 Hugo <strong>van</strong> St,Victor: <strong>De</strong> Sacram<strong>en</strong>tis
137heid <strong>de</strong> plaats wet<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> ver doem<strong>de</strong>n zijn, t<strong>en</strong>zij door directe ingeving<strong>van</strong> <strong>de</strong> Heilige Geest. . Hij geeft zijn persoonlijke m<strong>en</strong>ing in zijn droge, didactischestijl, doch met weergaloze argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: “Zij, die als verworp<strong>en</strong><strong>en</strong> sterv<strong>en</strong>,hebb<strong>en</strong> zichzelf veroor<strong>de</strong>eld door hun ongeor<strong>de</strong>n<strong>de</strong> lief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> g<strong>en</strong>oeg<strong>en</strong>s<strong>van</strong> <strong>het</strong> vlees; <strong>het</strong> is, <strong>de</strong>rhalve, juist dat <strong>het</strong> zelf<strong>de</strong> lot, dat hun licham<strong>en</strong>treft, ook hun ziel<strong>en</strong> <strong>de</strong>elachtig wordt. <strong>De</strong> licham<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n begrav<strong>en</strong>on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> aar<strong>de</strong>; <strong>het</strong> is daarom juist dat <strong>de</strong> ziel, ook moet wor<strong>de</strong>n ge<strong>van</strong>g<strong>en</strong>binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> diept<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>, is droefheid voor <strong>de</strong> ziel zoalszwaarte is voor <strong>het</strong> lichaam: vreug<strong>de</strong>, echter, is voor <strong>de</strong> ziel zoals lichtheid isvoor materie. Net als in <strong>de</strong> fysieke or<strong>de</strong>, <strong>de</strong> lagere <strong>de</strong>l<strong>en</strong> daar zijn, waar <strong>de</strong> licham<strong>en</strong><strong>de</strong> grootste zwaarte hebb<strong>en</strong>, zo ook in <strong>de</strong> geestelijke or<strong>de</strong> zijn <strong>de</strong>laagste region<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> droevigste: daaruit volgt dan dat <strong>de</strong> geschikteplaats voor vreug<strong>de</strong> <strong>de</strong> hoogste hemel is. En <strong>de</strong> geschikte plaats voor droefheid<strong>het</strong> c<strong>en</strong>trum <strong>van</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> is”. 23 ) <strong>het</strong> argum<strong>en</strong>t <strong>van</strong> Suarez, dat e<strong>en</strong> aanvullingis op dat <strong>van</strong> Thomas <strong>van</strong> Aquino <strong>en</strong> <strong>het</strong> verhel<strong>de</strong>rt: “<strong>De</strong> Hel is e<strong>en</strong> ge<strong>van</strong>g<strong>en</strong>is,die ook di<strong>en</strong>t als e<strong>en</strong> verblijf <strong>van</strong> <strong>de</strong> gevall<strong>en</strong> <strong>en</strong>gel<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor <strong>de</strong><strong>de</strong>mon<strong>en</strong>. Dit oord kan niet an<strong>de</strong>rs zijn dan <strong>het</strong> meest onaang<strong>en</strong>ame, duister<strong>en</strong> onsmakelijkste <strong>van</strong> alle geschap<strong>en</strong> plaats<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> is pass<strong>en</strong>d, dat <strong>het</strong> aan <strong>de</strong>an<strong>de</strong>re, teg<strong>en</strong>overgestel<strong>de</strong> <strong>ein<strong>de</strong></strong> is <strong>en</strong> op <strong>de</strong> grootste afstand <strong>van</strong> die bestemdis voor <strong>de</strong> uitverkor<strong>en</strong><strong>en</strong>. Welnu <strong>de</strong> uitverkor<strong>en</strong><strong>en</strong> zull<strong>en</strong> reger<strong>en</strong> voor eeuwigin <strong>de</strong> hoogste <strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> hemel, <strong>en</strong> dus <strong>de</strong> laagste <strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> aar<strong>de</strong> is<strong>de</strong> plaats waar <strong>de</strong> vervloekt<strong>en</strong> hun eeuwige straff<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> lij<strong>de</strong>n.Ev<strong>en</strong>wel moet<strong>en</strong> we opmerk<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> locatie <strong>van</strong> <strong>de</strong> hel ge<strong>en</strong> dogma is of geloofswaarheid.<strong>Het</strong> is gewoon <strong>de</strong> meest waarschijnlijke veron<strong>de</strong>rstelling, gebaseerdop <strong>de</strong> bijna unanieme zekerheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> Doctors <strong>en</strong> <strong>de</strong> Va<strong>de</strong>rs. En hoeof waar <strong>het</strong> ook mag zijn, belangrijk is niet, zegt Johannes Chrisostomos, datwe wet<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> Hel is, maar dat we moet<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> er niet op e<strong>en</strong> dag inkom<strong>en</strong>: ne igitur quaeramus.Zo, schijnt dan <strong>de</strong> plaats <strong>van</strong> <strong>de</strong> Hel te zijn. <strong>Het</strong>vuur dat <strong>de</strong> duivels <strong>en</strong> <strong>de</strong> verdoem<strong>de</strong>n foltert is e<strong>en</strong> materieel vuur – dat haaruitwerking doet gevoel<strong>en</strong> op geest<strong>en</strong> <strong>en</strong> geschei<strong>de</strong>n ziel<strong>en</strong>. <strong>Het</strong> is aan ons omte be-vroe<strong>de</strong>n, hoe <strong>de</strong> onverzo<strong>en</strong>lijke gestr<strong>en</strong>gheid <strong>van</strong> god<strong>de</strong>lijke gerechtigheidverzo<strong>en</strong>d kan wor<strong>de</strong>n met zijn oneindige barmhartigheid, ubi sit, sedquomodo eam (Geh<strong>en</strong>nam) effugiamus. 24 )Zo schijnt dus <strong>de</strong> plaats <strong>van</strong> <strong>de</strong> Hel te zijn. <strong>Het</strong> vuur, dat <strong>de</strong> <strong>de</strong>mon<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdoem<strong>de</strong>nfoltert is e<strong>en</strong> materieel vuur; dit materieel vuur doet zijn uitwerkingvoel<strong>en</strong> op <strong>de</strong> geest<strong>en</strong> <strong>en</strong> op <strong>de</strong> geschei<strong>de</strong>n ziel<strong>en</strong>. Blijft nog over te beschouw<strong>en</strong>hoe <strong>de</strong> onverzo<strong>en</strong>lijke gestr<strong>en</strong>gheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> god<strong>de</strong>lijke gerechtigheidkan wor<strong>de</strong>n verzo<strong>en</strong>d met <strong>Zijn</strong> oneindige Barmhartigheid.E<strong>en</strong> geestig iemand zei e<strong>en</strong>s <strong>van</strong> boosdo<strong>en</strong>ers, “Zij zijn e<strong>en</strong> grote hin<strong>de</strong>rpaal/moeilijkheidin <strong>de</strong>ze <strong>wereld</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong>”. <strong>De</strong> m<strong>en</strong>selijke sam<strong>en</strong>levingvoelt dit extreme probleem met betrekking tot sommig<strong>en</strong> misdadi-23 Thomas <strong>van</strong> Aquino, Summa Theologica Suppletio24 Johannes Chrisostomos, Homilie over <strong>de</strong> Romein<strong>en</strong>brief
- Page 1 and 2:
1HET EINDE VAN DE HUIDIGE WERELDEnD
- Page 3 and 4:
3VoorwoordZelden wordt een werk van
- Page 5 and 6:
5hen omgeef, met de stromen van Mij
- Page 7 and 8:
7Over Charles Marie Antoine Arminjo
- Page 9 and 10:
9Maar, in de religieuze en bovennat
- Page 11 and 12:
11DeTien GebodenGOD DIENEN EN ZIJN
- Page 13 and 14:
13“Credo ut intelligam et intelli
- Page 15 and 16:
15hem draagt, is slechts een schuit
- Page 17 and 18:
17een meer verwijderd toekomstig ge
- Page 19 and 20:
19zal een einde. hebben; maar is di
- Page 21 and 22:
21mel zullen worden geschokt. Daarn
- Page 23 and 24:
23ieder verlaten en verre heuveltop
- Page 25 and 26:
25Dus de tijd is nabij wanneer Chri
- Page 27 and 28:
27van het leven aan lopend, zullen
- Page 29 and 30:
29toond. Het was door vuur, dat de
- Page 31 and 32:
31ten van ons vernuft en kunnen, da
- Page 33 and 34:
33tenvervolgingen het einde van de
- Page 35 and 36:
35De Twee Getuigen…”in een wolk
- Page 37 and 38:
37ste doorgevoerd, als duidelijke t
- Page 39 and 40:
39verus in boek II van zijn dialoge
- Page 41 and 42:
41sluwheid en de dubbelhartigheid h
- Page 43 and 44:
43waarvoor bruidsparen elkaar het J
- Page 45 and 46:
45Men moet ervan uitgaan, dat hij h
- Page 47 and 48:
47dagen korter zijn. Hieruit volgt
- Page 49 and 50:
49zeggen. Onder de exegeten zijn er
- Page 51 and 52:
51dat, wat in legers en de politiek
- Page 53 and 54:
53melingkreet zal doen uitgaan, waa
- Page 55 and 56:
55hij lijkt een dode te doen opstaa
- Page 57 and 58:
57Het zal een laatste slag toediene
- Page 59 and 60:
59Ik geloof in de verrijzenis vanhe
- Page 61 and 62:
61volle van alle leerstellingen- is
- Page 63 and 64:
63len dezelfde zijn, als die open g
- Page 65 and 66:
65Het is door het lichaam, inderdaa
- Page 67 and 68:
67voor een poos, om hem weer naar h
- Page 69 and 70:
69Hemelvaart, dan binnengaand in zi
- Page 71 and 72:
71uit en groeien weer aan. Het is b
- Page 73 and 74:
73Het is nutteloos deze goddelozen
- Page 75 and 76:
75wige leven voor ogen., dat hij me
- Page 77 and 78:
77ning houden met de eisen en neigi
- Page 79 and 80:
79captains, de werken van de genie
- Page 81 and 82:
81weigerd hebben. Zij zullen uitroe
- Page 83 and 84:
83nigheid, waartegen dwazen op aard
- Page 85 and 86: 85De zichtbare hemel en de aarde, d
- Page 87 and 88: 87wanneer Dood en Onderwereld in de
- Page 89 and 90: 89en wanneer hij in de voorgaande v
- Page 91 and 92: 91De aanschouwing van God, die de u
- Page 93 and 94: 93waar het lichaam - dat is de heil
- Page 95 and 96: 95zand onder onze voeten bevat even
- Page 97 and 98: 97die voorrang verworven in de fysi
- Page 99 and 100: 99luisterd, verlaagd, en overgeleve
- Page 101 and 102: 101fundament en volgens een model d
- Page 103 and 104: 103Louteringsberg/Vagevuur“God va
- Page 105 and 106: 105De toestand van de heilige ziele
- Page 107 and 108: 107len smaken ook onuitsprekelijk z
- Page 109 and 110: 109menselijke onvolmaaktheden opzij
- Page 111 and 112: 111zielen: “vidi subtus altare an
- Page 113 and 114: 113de top kunnen zien; op bepaalde
- Page 115 and 116: 115Onder deze grote ruïne van de d
- Page 117 and 118: 117pijn van vuur? 25 ) Dus het zal
- Page 119 and 120: 119Augustinus, toen zij op haar ste
- Page 121 and 122: 121Zeg onze vrienden - en vreemdeli
- Page 123 and 124: 123De Hel“Hier komt men in het oo
- Page 125 and 126: 125sommige streken blijft het gebro
- Page 127 and 128: 127is noch berouw noch boete of ver
- Page 129 and 130: 129rugkeren dan is een periode van
- Page 131 and 132: 131heid en woede, onder de indrukwe
- Page 133 and 134: 133pijn bestaat in de straf van vuu
- Page 135: 135Om een beter idee te vormen van
- Page 139 and 140: 139ver hem die én ziel én lichaam
- Page 141 and 142: 141begaan in een minuut en om hem v
- Page 143 and 144: 143bent het zelf, die jezelf veroor
- Page 145 and 146: 145Zevende ConferentieDe Eeuwige Za
- Page 147 and 148: 147hadden over dat gelukkige oord.
- Page 149 and 150: 149De twee kanten van de rivier is
- Page 151 and 152: 151onbegrijpelijke vrede geproefd
- Page 153 and 154: 153gens overvloedig voldoen, en is
- Page 155 and 156: 155waarvan het Mens Geworden Woord
- Page 157 and 158: 157mogen beminnen en verheugen met
- Page 159 and 160: 159geen waarneembare ruimte van tij
- Page 161 and 162: 161ties zullen worden verheven naar
- Page 163 and 164: 163flauwde aandacht naar de zeeman
- Page 165 and 166: 165te verleiden, door reflectie, om
- Page 167 and 168: 167stellen en dienen als een tegen
- Page 169 and 170: 169Het Christelijke OfferWat is de
- Page 171 and 172: 171Om van hieruit de ware natuur va
- Page 173 and 174: 173In het Oude Verbond hadden Offer
- Page 175 and 176: 175priester de Hostie in zijn hande
- Page 177 and 178: 177vende Woord van God op het Altaa
- Page 179 and 180: 179Hij leert ons armoede en geeft w
- Page 181 and 182: 181het Kruis. De woorden “Dit is
- Page 183 and 184: 183de effecten van het Heilige Miso
- Page 185 and 186: 185dag werken. Dus de zondag met zi
- Page 187 and 188:
187Hoeveel maagden, vrijwillig geva
- Page 189 and 190:
189Napoleon Bonaparte, op de rots v
- Page 191 and 192:
191Negende Conferentie“Het Myster
- Page 193 and 194:
193wereld geplaatst als een onuitpu
- Page 195 and 196:
195De heidense filosofen, met slech
- Page 197 and 198:
197voor de wonden en slagen! En daa
- Page 199 and 200:
199niet voor een tweede maal vergot
- Page 201 and 202:
201Om het heiligdom van Zijn Glorie
- Page 203 and 204:
203haar ziel met het zwaard van de
- Page 205 and 206:
205jubelen van vreugde, is niet het
- Page 207 and 208:
207den opgeschreven: dat ze met een
- Page 209 and 210:
209geestelijk verdriet het zekerste
- Page 211 and 212:
211God dit niet maakte uit bestaand
- Page 213 and 214:
213“In Paradisum deducantte Angel
- Page 215 and 216:
.215