LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

Lozan hassasiyeti Türkiye `ye 20 yıldır okul mührü ve beratı olmayan
Yeniköy Özel Rum İlkokulu`na bile müdür atattırıyor. Eğitim hizmeti
verilmeyen okullardan biri olan Özel Yeniköy Rum İlköğretim Okulu kimsesiz
ve fakir Rum kadınlarının evi haline gelmiş. Sait Halim Paşa Caddesi`ndeki
okulda, Atatürk`ün `Bağımsızlık ve özgürlük benim karakterimdir.` sözü ve
büstü ile okul tabelası dışında eğitime dair hiçbir işaret kalmamış
Yetkililer, bu durumu Lozan`ın şartları arasında yer alan İstanbul
Rumları ve Yunanistan`daki Batı Trakya Türklerinin mübadele dışı kalması
nedeniyle tanınan eğitim haklarına Türkiye`nin saygısı olarak
değerlendiriyor”. 287
Yunanlı yazar Fotios ise aynı görüşte değil. O’na göre Türkiye’deki Yunanlıların
eğitim istekleri genellikle karşılanmamış fakat bu isteklerinden hiçbir zaman
yılmamışlardır. 288
Son yıllarda iki ülke bu konuda bir formül aramaktadır. YÖK ve Dışişleri
Bakanlığı'nca hazırlanan, Cumhurbaşkanı Sezer'in de onayladığı formül şöyle: Siz Gümülcine
Celal Bayar Lisesi'ndeki Türk öğretmen sayısını artırın, biz de Ruhban Okulu'nu açalım.
“YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç, ruhban okulunun açılmasındaki
'siyasi boyut'a da dikkati çekerken, "Burada karşılıklık ilkesi var. Bizim de Batı
Trakya'daki okullarımızla ilgili taleplerimizin yerine getirilmesi, iki ülke
arasındaki hukukun gereğidir. AB hukuku da bunu öngörür" dedi. Olayda
Teziç'in sözünü ettiği 'karşılıklık' ilkesinin, okulla ilgili Bakanlar Kurulu kararı
alınırken ön planda tutulacağını anlatan Başbakanlık kaynakları da, bu ilkenin
uygulanmasının ilk aşamada Yunanistan'a 'Gümülcine Celal Bayar Lisesi'ndeki
287 Yazar yok, “Öğrencisiz Rum Okulları, Devlet Korumasında”, Zaman , 02.29.2004
288 Konstantinidis Fotios, “ Zitimata Ekpedevsis Ton Ellinon Stin Tourkia apo tin Sinthiki tis Losannis os Simera
( Türkiye’deki Yunanlıların Lozan’dan Günümüze Eğitim İstekleri)”, Thrakiki Epitirida , Sayı:5, 1984, ss. 179-
227
124