LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

Bunun dışında, “Yunanistan, 1930 yılında Bulgaristan’la yaptığı bir andlaşma ile Batı
Trakya’daki Bulgarlarla, Bulgaristan’daki Yunanlıları mübadele ederek, bunları Batı
Trakya’ya yerleştirmiş, daha o zamanlar Lozan Andlaşması’nı ihlale başlamıştır”. 123
3. Lozan’dan Sonra Batı Trakya’da Azınlık Eğitimi
Şimdiye kadar anlatılanlarla yapılmak istenen, konunun bir takım dinamiklerini ele
alıp alt yapısını oluşturmaktır. Çünkü bu dinamikler anlaşılmadan azınlık eğitiminin durumu
da tam olarak anlaşılamayacaktır.
Bilindiği üzere, sosyal bilimlerde analitik (irdeleyici), etik (ahlâkçı ) ve futurist
(gelecekçi) yaklaşımlar vardır. Birincisinde ne oldu diye araştırılır, ikincisinde ne olmalı
üzerinde durulur, üçüncüsünde ise ne olacak sorusuna cevap aranır. Birinci yaklaşımı bilim
adamları, ikinci yaklaşımı da siyasetçiler tercih eder. Ne olacak sorusunun cevabını sokaktaki
adam verebilse de, en azından bilim adamı vermez. Bununla beraber, ahlakçı ve gelecekçi
yaklaşımları da biraz sergilememiz gerekecektir. 124
Batı Trakya’da azınlık eğitimi dediğimiz zaman öncelikle eğitimin 1923 yılında
imzalanan Lozan Antlaşması ile Yunanistan’ın koruması altına bırakılmış olduğunu bilmemiz
gerekiyor. Eğitim Lozan ile garanti altına alınmış olsa bile o günden bugüne pek çok
değişiklik yapılmış, yeni yasalar çıkarılmış ve yeni protokoller imzalanmıştır. Peki bu
çıkarılan yasalar-kararnameler ve imzalanan protokoller eğitime çare olabilmişler midir?
Yoksa her yapılan yeni düzenleme eskisini aratır nitelikte midir?
“Azınlıkta en büyük sorunumuz eğitimdir.” Her önüne gelenden öteden
beri papağan gibi yinelenen bir söz, ama kimse açılımını yapmaya kalkmıyor.
Azınlık tartışmıyor ki, düşünmüyor ki. Düşüncelerini açıklamıyor ki. Çiğnenmiş
mama ile besleniyor. Ondan sonra, “en büyük sorun eğitim”. Ayrım ve
eşitsizlik sorunları ve bu çerçevede ekonomik sorun niye en büyük değil de,
eğitim en büyük? Azınlık eğitimi büyük sorunlarımızdan biri, ama Azınlıkta
eğitim kendi başına büyük sorun değil, hiç olmazsa bir süreden beri. Zira
123 Kocabaş, Tarihte ve Günümüzde…, s. 240
124 Sander, “Türkiye Cumhuriyeti’nin…” , s. 65
53