LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

Türk Lisesi ( Celal Bayar Lisesi) açılmıştır. 3065/1954 sayılı yasa sonucu “Müslüman” değil,
“Türk” yazılı levhalar okullara asılmıştır. 1951 tarihli kültür anlaşmasıyla Türkiye’den
kontenjan öğretmenleri gönderilmiştir. O kadar ki, Türk yakın tarihinin üzücü sayfası olan 6-7
Eylül olayları bile azınlığın düzeninin bozulmasına yol açmamıştır. İkili ilişkilerin
düzelmesinde Mareşal Papagos gibi Yunan yöneticilerinin katkısı olduğu kadar, Menderes
yönetimi sırasında İstanbul burjuvazisinin, bu arada İstanbul Rum azınlığının istemlerinin
Ankara’da yankı uyandırabilmiş olmasının rolü olmuştur”. 174
Fakat buna karşı “yasak bölge” uygulaması da bu dönemde başlamış ve komünizm
tehlikesi icat edilerek Balkan bölgelerinde oturan halka büyük sıkıntılar yaşatılmıştır.
Türkiye ve Yunanistan arasında, 1951 yılında, bir Kültür Anlaşması imzalanmıştır. Bu
anlaşma, Batı Trakya Türk azınlığının eğitim konusundaki sıkıntılarını kısmen de olsa
giderecek ve biraz rahatlatacak hükümler içermiştir. Böylece, ilk kez Türkiye’den bölgeye
Türk öğretmenler gelmesi, iki ülkedeki azınlık öğrencilerine karşılıklı burs verilmesi ve Türk
okullarındaki eğitim programlarının yeniden düzenlenerek, güncelleştirilmesi gibi
uygulamalar olanaklı olabilmiştir. Ayrıca bölge, 1952’de ilk kez bir Türk Cumhurbaşkanı
(Celal Bayar) tarafından ziyaret edilmişi ve bu ziyaret sürecinde de bölgedeki ilk Türk Lisesi
Gümülcine’deki Celal Bayar Lisesi açılmıştır.
İki ülke arasında 1951 yılında imzalanan Kültür Antlaşmasıyla Batı Trakya’ya ilk ve
orta öğretimde görev yapacak Türk vatandaşı öğretmenler gönderilmiş, yüzlerce Batı Trakyalı
öğrenci de Türkiye’deki öğretmen okullarında Batı Trakya’da görev yapmak üzere
yetiştirilmişlerdir. 175
20 Nisan 1951 tarihli Kültür Anlaşmasının imzalanmasıyla karşılıklı burslar, okul
kitaplarındaki yanlışlıkların düzeltilmesi, karşılıklı saygı ve bir komisyonun kurulması
öngörülmüştür. Bu noktada önemli olan “Daimi Muhtelit Komisyon”dur çünkü bu komisyon
anlaşmanın uygulanıp uygulanmadığını takip edecek ve önerilerde bulunacaktır. Böylelikle de
“kontenjan öğretmenleri” diye anılan öğretmenler görevlendirilmeye başlanmıştır. Bu
dönemdeki bu iyileşmeyle birçok köy okulu da onarılmıştır. Daha da ötesinde asıl dikkat
174
Oran, Türk –Yunan İlişkilerinde…, s. 280
175
Aydın Ömeroğlu, Belgeler ve Olaylar ışığında, bilinmeyen yönleriyle Batı Trakya Türkleri ve Gerçek – I- ,
İstanbul, Avcı Ofset, 1994, s. 59
74