LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BATI TRAKYA’DA AZINLIK EĞİTİMİ
“… Batı Trakya Türklerinden doktor ne kadar yetişmiş, büyük iktisatçı ne
kadar yetişmiş, profesör ne kadar yetişmiş? Bu adamlar çoğalıyorsa, çoğalmışsa iyi
bir uygarlık çevresinde bulunuyorlar demektir. Yok, medrese hayatına gömülmüş,
yarınları ne olacağı bilinmeyen insanlar cemiyetinde yaşıyorlarsa, bunun başlıca
sorumluluğu siyasi iktidardadır.”
İsmet İnönü
Yunanlı ve Türk araştırmacılar “Azınlık Eğitimi” konusuna 90’lı yıllardan sonra ilgi
duymaya başlamışlardır. Yunanlılar açısından bunun nedenleri konunun çok popüler olması,
devletin azınlık politikasındaki yumuşama ve özellikle de bu tür çalışmalara AB’nin sağladığı
mali destek olarak sıralanabilir. “Alanla ilgili Yunanca yazılmış yayın taraması sırasında
azınlık eğitimi konusunda 1990’lardan önce (1987’de) yapılmış sadece bir araştırma
belirlenmiştir. 95
Batı Trakya’da yaşayan Müslüman Türk azınlığın eğitimi, uluslararası anlaşmalar ve
Yunanistan ile Türkiye arasında imzalanan ikili anlaşmalarla garanti altına alınmıştır. Lozan
Barış Anlaşması’nın yanı sıra, 1913 Atina Anlaşması’nın 3 Numaralı Protokolü’nde ve 1920
Yunan Sevr’inde azınlığın eğitiminin ne şekilde olacağı açıklanmıştır… Lozan Barış
Anlaşması’nın 40. ve 41. maddeleri Müslüman Türk azınlığa eğitim konusunda daha geniş
haklar tanımıştır. 8. ve 40. maddelerde Müslüman Türk azınlığın kendi dilini serbest şekilde
kullanabileceği okulları kurma, yönetme ve denetleme hakkına sahip olacağı, 9. ve 41.
maddelerde ise devletin, Müslümanların önemli oranda bulundukları yerlerde kendi dillerinde
eğitim görmeleri için gereken kolaylıkları sağlayacağı ve Müslümanlara genel ve yerel
bütçeden pay ayrılacağı belirtilmektedir. 96
95 İbrahim Kelağa, “ Yunanistan’da ( Batı Trakya’da) İkidilli Eğitim Veren Azınlık Okullarında Türkçe ve
Yunanca Öğrenim Gören Öğrencilerin Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerilerinin Değerlendirilmesi”,
Doktora Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Anabilim
Dalı, 2005, s.31
96 “Batı Trakyalıların En Büyük Sorunu “ Eğitim”” , http://trakya.ihh.org.tr/insan/egitim.html
41