LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

Batı Trakyalılar uluslararası hukuku ve belgeleri iyi bilmelidirler. Bunun kadar siyasi
tarihin de iyi bilinmesi, iyi yetişmiş, dil bilgisi kuvvetli elemanların bulunması da önemlidir.
Böylelikle gelecek yıllarda, gerektiğinde, uluslararası konferanslarda, tartışma masalarında,
işbirliği girişimlerinde Batı Trakya azınlığının haklarını daha bir kuvvetle
savunabileceklerdir.
Şu bir gerçektir ki azınlık sanılanın aksine, Yunanca konusunda çok yetersizdir ve
özellikle yaşlı kesimin Yunancayı neredeyse hiç bilmediği bir gerçektir. Bunun en büyük
nedeni de okuma – yazma bilmemeleridir. Gerçi okuma – yazma bilenlerin de iyi bir şekilde
bildiğini söylemek çok güçtür. Buna okumama sorununu da eklemek gerekir. Bin bir güçlükle
çıkartılan haftalık, aylık yada üç aylık dergi ve gazeteler ilgisizlik yüzünden büyük sıkıntı
içindedirler ve kapanmamak için mücadele vermektedirler. Şunu da hatırlatmak gerekir ki
özellikle son yıllarda Türkiye’de çıkan günlük gazetelerin bölgeye gelmeye başlaması bu
ilgiyi daha da azaltmıştır.
Lozan’dan itibaren Batı Trakya’da azınlık eğitimi hep sorunlu, hep kör -topal
yürümüştür. Son yıllarda gelişen bazı olaylar ve azınlığın kendisinin bu durumu daha geniş
platformlarda tartışmaya başlaması olumlu adımlar olarak ortaya çıkmaktadır. Mesela
düzenlenmeye başlanılan eğitim şuraları bu konudaki önemli adımlardır. Son yapılan Batı
Trakya Türkleri Kurultayında (2006) her yıl eğitim şurası düzenlenmesi kararı alınmıştır.
Batı Trakya’da azınlık eğitimi aslında Lozan’dan itibaren bir çıkmazın içine girmeye
başlamıştır fakat daha sonra iki ülke arasında gelişen sıcak ilişkiler durumu düzeltmiştir. Daha
sonra yapılmak istenenler ise duyarlı azınlık gençleri sayesinde atlatılmıştır. Uzun yıllar
boyunca ortaöğretimden yoksun kalan azınlık, bu kurumların ilkine 1952 yılında
kavuşabilmiştir. Bu tarihe kadar azınlık eğitiminde kayda değer gelişmeler olmamıştır.
1960’lı yılların başında Türkiye Öğretmen Okullarından mezun olan formasyonlu öğretmenler
gelmeye başlayınca da ilk defa çağdaş bir görünüm kazanmıştır. 1968 yılında imzalanan
Kültür Protokolü ile ders kitapları, bunların basımı ve dağıtımı gibi konular karara
bağlanmıştır. Ancak daha sonra gelişen siyasi gelişmeler neticesinde 1960’ın sonunda bu
gelişmeler kesintiye uğramıştır. 1968’de SÖPA’nın kurulması da olumsuzluklardan biri
olmuştur. 1977 yılında azınlık okullarına ve SÖPA’ya yönelik çıkarılan 694 ve 695 sayılı
yasalar azınlığın encümenlerin sözleşmeli öğretmen tutma yetkilerini ortadan kaldırmıştır.
209