LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

sebepler 1928 yılında Roma ile varılan antlaşmaların ve gerçekleşmesine yol açmıştı. Gerçi, o
aşamada Yunanistan’ı ve Türkiye’yi kendi güdümünde oluşacak bir Doğu Akdeniz güvenlik
bloğunda görmek isteyen İtalya’nın, Türk-Yunan antlaşmasına zemin dahi hazırladığı bir
vakıa idi; ancak 1926 ve 1927 yıllarında peşpeşe imzalanan İtalyan-Arnavutluk ortak
Savunma Antlaşmaları, Roma’nın Doğu Akdeniz’de dostane niyetlere sahip olmadığının
sinyallerini vermekteydi. 146
Yunanistan bir yandan dışarıdan gelebilecek bir tehlikenin korkusuna yaşıyor iken bir
yandan da iç siyasi çekişmelerle mücadele ediyor ve bir türlü siyasi istikrarı yakalayamıyordu.
Lozan’dan sonra on yılı aşkın bir süre boyunca birçok hükümet değişmiştir. Sadece
hükümetler değişmekle kalmamış üç farklı rejim türü denenmiş, yedi askeri darbe girişimi
yaşanmış ve dördü başarılı olmuş ve tam 19 hükümet değişmiştir. 147
1928 yılı itibariyle mübadele meselesi yüzünden gergin olan ilişkiler yumuşamaya
başlamıştır. Çünkü 19 Ağustos 1928’de hükümetin başına Venizelos geçmişti. Venizelos iki
ülke arasındaki ilişkilerin düzelmesinden öncelikle Yunanistan’ın fayda sağlayacağını
kavramıştır.
“ … Yunanistan bakımından daha hayırlı neticeler doğuracağının
bilincinde olan Venizelos da, daha yedi sekiz yıl önce yaşanmış acı tecrübeleri
de göz önünde bulundurarak, ülkesinin izleye geldiği uzlaşmaz politikayı
değiştirip, barışa açık bir yol tutmaya başlayacaktır; kendisi 10 Şubat 1930
günü Vuli’de yaptığı bir konuşmada, Yunanistan’ın taraf olduğu savaş sonrası
antlaşmalara sadık kalacağını, Türkiye’nin barışsever bir devlet olduğunu ve
Yunanistan’a karşı saldırma teşeb-büsüne girişeceğine inanmadığını dile
getirir. Ülkesindeki aşırı milliyetçi kesimlerin şiddetle karşı çıkmalarına ve bir
Türk-Yunan yakınlaşmasından rahatsızlık duymalarına rağmen Venizelos hem
özel hem de resmi ortamlarda iki ülke arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi
gerektiğini vurgulamaya ve Türkiye üzerinde herhangi bir emellerinin
olmadığını belirtmeye çalışır”. 148
146
Hatipoğlu, Yakın Tarihte…, ss. 154- 155
147
Alexander Anastasiu Pallis, Greece’s Anatolian Venture and After, London, Oxford University Press, 1937
ss. 149-150
148
Hatipoğlu, Yakın Tarihte…, ss. 109 -110
62