LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

Azınlık, kavram olarak, belli bir topluluk içinde farklılıklar gösteren ve başat –
olmayan gruba verilen isimdir … Çünkü, azınlık kavramı, azınlığın korunması kavramıyla el
ele giden bir kavramdır. Klasik Çağlarda (Eski Yunan ve Roma’da) yaşayanların çoğu köle ve
“Yabancı/Metek” idi. Yurttaşlık sayılı kişilere tanınırdı ve bu kişiler de egemen sınıfların
üyesi olduklarından, bunların içinde başat-olmayan ve farklı niteliklere sahip bir grubun, yani
azınlığın ortaya çıkması söz konusu olmadı… Azınlık kavramının oluşabilmesi için, tutunum
ideolojisine, yani Kilise’ye karşı çıkacak bir Luther’i beklemek gerekecektir. İlk azınlık
kavramı olan “Dinsel Azınlıklar” böylece Reformasyon’la doğdu. Hemen
arkasından…bunların korunmasına başlandı. Bu dinsel azınlık kavramı, tutunum ideolojisinin
değişmesiyle birlikte “Ulusal Azınlıklar”a dönüşecektir. 7
Uluslararası insan hakları açısından üzerinde fikir birliğine varılmış bir azınlık tanımı
yoktur. BM İnsan Hakları Komisyonu’nun Ayrımcılığın Önlenmesi ve Azınlıkların
Korunması Alt Komisyonu raportörü Francesco Capotorti’nin yaptığı tanım şöyledir: “bir
devletin nüfusunun geri kalanına göre sayısal olarak az olan, egemen konumda bulunmayan, -
o devletin vatandaşı olan- üyeleri nüfusun geri kalanından farklı etnik, dinsel, ya da dilsel
özelliklere sahip olan ve kültürlerini, geleneklerini, dinlerini ya da dillerini korumaya yönelik
üstü örtülü de olsa bir dayanışma duygusu gösteren bir grup”.
Alt Komisyonun Kanadalı üyesi Jules Deschemes’e göre ise azınlık: “ bir devletin;
sayısal olarak azınlık oluşturan ve o devlette egemen konumda bulunmayan, nüfusun
çoğunluğundan farklı etnik dinsel ya da dilsel özelliklere sahip, birbirleriyle dayanışma
içinde, üstü örtülü de olsa, varlıklarını sürdürmek için ortak bir istekle yönlenmiş ve amacı
çoğunluk ile fiili ve hukuki eşitlik elde etmek olan bir grup vatandaştır” . 8
Bir başka tanıma göre azınlıklar; nihai hedeflerini gerçekleştirmede başarısız olmuş
ve başka bir ulusun kurduğu devletin sınırları içinde yaşamak zorunda bırakılmış etnik ya da
ulusal gruplardır. Varlıklarıyla ulus – devletler topluluğu içinde self-determinasyon hakkını
hatırlattıkları için rahatsızlık kaynağıdırlar. 9 Hemen hatırlatalım ki, Batı Trakya azınlığının
hiçbir zaman böyle talepleri olmamıştır; askerliğini yapar vergisini verir ve her birey
7
Baskın Oran, Küreselleşme ve azınlıklar, Ankara, İmaj Yayınevi, 4. Basım, 2001, s.66
8
Savaş Çoban, Küreselleşme, Ulus –Devlet Azınlıklar ve Dil , İstanbul, Su Yayınları, 2005, ss. 105-106
9
Jennifer Jakson Preece,Ulusal Azınlıklar ve Avrupa Ulus – Devlet Sistemi , Çev: Ayşegül Demir, İstanbul,
Donkişot Yayınları, 2001, s. 40
10