LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

kimsenin ummadığı bir kararlılıkla söz istemiş, kısa ve öz olan nutkunu şu
cümle ile bitirmiştir:
"Efendiler, çok ızdırap çektik, çok kan akıttık, bütün milletler gibi hürriyet
ve istiklal istiyoruz..." sözü konferansın açılışını takip etmek için katılanların
üzerinde soğuk duş gibi gelmiştir.
İsmet paşa nutkunu bitirdiği zaman bütün salon susmuştur. Yalnız İtalya
delegasyonu başkanı sinyör Mussolini ayağa kalkıp alkışlamıştır.
LOZAN barış görüşmeleri çok sert ve çekişmeli olmuştur. Delegeler
hükümetleri ile istişare etmek üzere bir ara vermişler. Bu ara için bir çok
fikirler beyan edilmektedir.
Her zaman söylediğimiz bir sözü bir defa daha bugünde tekrarlayalım.
LOZAN barış antlaşması gerek Batı Trakya Türkleri için gerek dünya ulusları
için değişmeyen bir senettir.
Dünya tarihinde bu kadar uzun ve hiç eksiksiz uygulanan (ufak tefek
uygulama eksikleri hariç) başka bir antlaşma mevcut değildir.
24 Temmuz 1923'te imzalanan LOZAN Barış Antlaşması TÜRKİYE
CUMHURİYETİ'nin bugünkü sınırlarını ve varlığını tescil etmiştir.
Yunan ulusuna da bugünkü sınırları içinde huzur içinde yaşamasını
sağlamıştır”. 49
Lozan Anlaşması, sadece bir barış anlaşması olmaktan öte adeta bir hesaplaşma
biçiminde gelişmiştir. Bu hesaplaşma yeni bağımsızlığını kazanmış olan bir devletin eskiden
kalma hesaplarının döküldüğü bir masayı ifade etmektedir. Nitekim masa Lozan’a katılan
devletler ele alınıp incelendiğinde, Anadolu içinde doğrudan mücadele edilen Yunanlılar
dışında Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğunu yenen devletlerin
49 Rıza Kırlıdökme, “83.Yılında Lozan” , Gündem, 28.07.2006
25