LOZAN'DAN GÜNÜMÜZE BATI TRAKYA'DA AZINLIK EĞİTİMİ ...

“Türkiye'de latin alfabesinin kabulüyle yeni Türkçe'ye geçilmesi, Batı
Trakya Türkleri arasında da hemen hüsnü kabul görmüş, başta İskeçe,
Gümülcine gibi merkezlerde, bazı odak köylerde yeni alfabeyle okullar açılmış
ve faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Ve bu okullarda resmi ideoloji, Türk
şovenizmi, Turancılık gibi akımlar değil, ilericilik, çağdaş, asri medeniyetlere
ulaşma ilkeleri hakim olmuştur”. 135
Yunanlılar, Batı Trakya Türklerinin dış dünyayla ilişkilerini kesmek amacıyla, Arapça
eğitimi sürekli olarak özendirmiştir. Bir yandan da, Yunanca öğretimi zorunlu kılarak, Batı
Trakya Türklerinin Yunan kültürünün etkisi altına girmelerine çalışılmıştır. 136
“…o dönemde eğitimimizde bu ikilem vardı. Kabul edilen yeni harflerle
eğitim yapan bizim de eğitildiğimiz laik Cumhuriyete bağlı okullar,
medreselerin başını çektiği Arap harfleri ile eğitim yapan, Arap kültürünü
benimsemiş şeriata dönük okullar. Bu ikinciler toplumumuzda azınlık teşkil
ediyorlardı. Buna rağmen aralarında kıyasıya savaş vardı. Medreselilerin
hariç, ilkokul eğitimi yapanların okul binaları yoktu. Kapılarına tabela koyup
evlerde "tedrisat" yapıyorlardı. Laik cumhuriyet okullarına "gavur okulları"
önü taraklı şapka giydikleri için de öğrencilerine "porta aralığından bakan
gavurlar", "zındıklar", "deccallar" deniliyordu. "Müsamerelerindeki"
monologlarda, diyaloglarda ve skeçlerde çocuklara bol kepçeden bu sözcükler
söyletiliyordu. Laikler de onları yobazlıkla, gericilikle, Arapçılıkla suçlayarak
karşılık veriyorlardı. Şeriata dönük Arap harfleriyle eğitim yapan okullardan
mezun olan öğrencilerden medreseye girenler kalıba vurulmuş, püskülü sarkan
fes giyerlerdi. Aynen Osmanlı dönemindeki "ekâbir", memur tabakası "kâtip"
gibi. Oradan mezun olanlardan yüksek öğrenime gitmek isteyenleri "gavur
memleketi" dedikleri Türkiye'ye değil, ya Mısır'a, ya Suudi Arabistan'a ya da
Libya'ya gönderirlerdi. Laik okullardan mezun olanlardan isteyenler ise
135
Batı Trakya Türk Azınlığı Birinci Eğitim Şurası, Gümülcine, 26-27 Kasım 2005, Doktor Mustafa
Mustafa’nın yaptığı konuşmadan
136
Anıl Çeçen , Türk Devletleri , İstanbul, İnkılap Kitabevi, 1986, s.312
57