Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

MARCIN CIELECKI
jakość życia, nasze nowe niebo i nowa ziemia. Nowe życie, które
rodzi życie.
Jedność kochających się jest wzajemnym obdarowaniem siebie.
Ty istniejesz jako dar dla mnie. Jesteś niezasłużonym darem, bo choć
może i walczyłem o ciebie, może szukałem, to jednak twoje istnienie
nie jest zależne ode mnie. My jesteśmy chciani dla nas samych. Nie
ma w tym żadnych korzyści, wyruszamy wszak w rzeczywistość, która
jest zmienna. My jesteśmy chciani i potrzebni – tobie i mnie. Możesz,
i ja też, istnieć zupełnie niezależnie od drugiego. „Ty” jest potrzebne
„ja” (i wzajemnie), aby „ja” było bardziej sobą. Odkrywasz
przede mną istnienie we mnie samym, którego się nie spodziewałem.
Chcę i potrzebuję twojego „ty”, aby żyć tą pełnią życia. Aby
życie mieć w obfitości dzięki nam.
Poznaję ciebie tak, jak i sam godzę się na bycie poznanym. Więcej
uczę się ciebie w miłosnym zbliżeniu, które jest otwarciem mojego
„ja” na twoje „ty”, niż z wykładu biografii. Lub bardziej: wykład twojej
biografii jest zrozumiały, doświadczony i przeżyty dopiero w miłosnym
zbliżeniu. Pragnienie jedności, aby przez miłość osiągnąć mądrość.
Mądrość związana jest erosem. Poznanie jest wszak erotyczne.
W Biblii Mądrość przedstawiana jest jako kobieta. Zaprasza mężczyznę
do swego domu (Prz 9, 1–5), oddaje się ludziom i chce doznać
wzajemności (Prz 4, 6.8; 8, 17; a jeszcze bardziej w Mdr 8, 2. 9. 16).
John Bayley, opisując małżeństwo z Iris Murdoch, wiele miejsca
poświęca jej życiu studenckiemu i wczesnej karierze uniwersyteckiej.
Wnikliwy czytelnik może być zaskoczony życiem erotycznym pisarki.
Życie akademickie, a więc przecięcie się wiedzy, sztuki, twórczości,
przesycone było romansami. Nie tylko naukowe czy literackie
ambicje sprzyjały swobodnemu erosowi. Być może w środowisku
uniwersyteckim, w społeczności ludzi wiedzy, miłosne zbliżenia miały
w sobie wyraźniejszy aspekt, który próbuję uchwycić. Pomimo całej
surowości „purytańskiego” życia studentów i wykładowców w powojennej
Anglii, eros łączył się z wiedzą, miłość obcowała z mądrością.
Bayley zauważa:
To, jak się zakochiwała w młodości, oraz to, w kim się zakochiwała, do
pewnego stopnia przypomina poszukiwanie przez wielu ludzi mądrości, auto-
110