Nr 614-615, lipiec-sierpieÅ 2006 - Znak
Nr 614-615, lipiec-sierpieÅ 2006 - Znak
Nr 614-615, lipiec-sierpieÅ 2006 - Znak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TEMATY I REFLEKSJE<br />
kich emocji jak współczucie czy miłość, nie sposób wiarygodnie sugerować,<br />
że istnieje jakieś specyficzne uczucie, które miałoby być<br />
koniecznym i wspólnym elementem definicji tych emocji, ponieważ<br />
jeden rodzaj emocji, np. żal, może być przeżywany za pomocą wielu<br />
różnych sposobów, w połączeniu z uczuciami całkiem różnych typów.<br />
Definicja żalu nie może zatem zawierać jakiegoś jednego specyficznego<br />
rodzaju uczucia.<br />
Problematyka wartości emocji podejmowana jest dziś także na<br />
terenie dyskursu bardziej praktycznego, a co warte podkreślenia,<br />
w powiązaniu z zagadnieniami prawnymi. Zarówno Nussbaum, jak<br />
i Deigh (przygotowuje książkę Emotions, Values and the Law) piszą<br />
o roli współczucia w odniesieniu do ludzi, którzy znaleźli się w gorszych<br />
warunkach życiowych. Współczucie może być bezcennym sposobem<br />
poszerzania naszej świadomości moralnej i rozumienia ludzi<br />
z innych kultur, ras, zakątków kuli ziemskiej etc.<br />
Nussbaum nie zadowoliła się jedną książką na temat emocji i napisała<br />
drugą – Hiding From Humanity: Shame, Disgust and the Law<br />
(Princeton University Press 2004) – na temat negatywnych emocji,<br />
które uniemożliwiają dobrym emocjom odegranie pozytywnej roli<br />
w życiu politycznym. Pomysł napisania tej książki zrodził się w rozmowie<br />
z Danem Kahanem ze Szkoły Prawa Uniwersytetu w Chicago,<br />
z którym Nussbaum napisała artykuł na temat dwóch koncepcji<br />
emocji w prawie kryminalnym (mechanistycznej i krytycznej) 1 . Książka<br />
Nussbaum ukazała się w księgarniach krótko po tym, jak w prasie<br />
pojawiły się zdjęcia przedstawiające torturowanych przez amerykańskich<br />
żołnierzy więźniów w Iraku. W „Chicago Tribune” Nussbaum<br />
napisała, że oficjalna tolerancja dla tortur wyrasta z mentalności drużyny<br />
sportowej, która akcentuje poniżanie przeciwników. Te siły –<br />
poniżania i projektowania w innych jakichś skłonności, których ktoś<br />
wcale nie czuje – są uniwersalne, a kultura publiczna robi wiele, by<br />
je powiększać. Hiding From Humanity… dyskutuje szczegółowo psychologię<br />
„kozła ofiarnego”, posługując się przykładami mniejszości<br />
etnicznych, religijnych czy seksualnych. Podejmuje także dyskusję ze<br />
1<br />
M. Nussbaum, Dan M. Kahan, Two Conception of Emotions In Criminal Law,<br />
„Columbia Law Review”, March 1996, vol. 96, No. 2, s. 269–447.<br />
141
Change language