Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

TEMAT MIESIĄCA
i bawiliśmy się cudownie. Janek zresztą to wszystko później opisał
w opowiadaniu Argonauci. To słońce, cudowne greckie wyspy i to
szaleństwo połączyło nas i zbliżyło. Po zakończeniu kongresu został
nam jeszcze tydzień, zatrzymaliśmy się więc w Atenach. Janek mieszkał
u przyjaciół, ja w najtańszym hoteliku, i całe dnie spędzaliśmy
razem. Na Akropolu nie było wówczas tych tłumów, tej masy rusztowań,
siedzieliśmy cały dzień w świątynce Nike, gadając o najważniejszych
rzeczach świata, pijąc wodę, którą można było dostać za
darmo w muzeum na Akropolu, jedząc z tutek z gazety ser i oliwki.
Uczyłam Janka nurkowania, pojechaliśmy też na Sunio, gdzie na
świątyni wyrył swoje imię jak chuligan Lord Byron, zresztą to on
chyba zapoczątkował podpisywanie się zwiedzających na rozmaitych
zabytkach…
Podróże Pani były też podróżami przez różne kultury. Czy może Pani
powiedzieć, co łączy ludzi z różnych kultur?
Tym, co łączy ludzi, jest choćby sztuka – bezinteresowna potrzeba
upiększania miejsca, w jakim się żyje, która jest we wszystkich ludziach.
Przecież sztuka zaczęła się już od malowideł naskalnych, które
były nie tylko wyrazem kultu, ale bezinteresownej potrzeby piękna.
Przed oczami stoi mi newspaper wall w jednym z kanionów w Arizonie,
pokryta rysunkami z okresu naszego średniowiecza, przedstawiająca
opowieści o codziennym życiu ludzi. To wszystko tak piękne, że
gdyby zostało wystawione w muzeum sztuki nowoczesnej, powiedziano
by: „cóż za cudowna stylizacja, wyczucie kształtów, proporcji!”.
Podobny zachwyt przeżyłam w północnej Nigerii, koło miasta
Zaria, gdzie znajdują się tzw. rzeźbione domy, lepione z gliny. Kiedy
ta glina jest jeszcze świeża, kobiety wygniatają w relief zewnętrzne
ściany, wskutek czego powstają różne geometryczne wzory, kwiaty,
drzewa, a czasem rower, dzieci bawiące się piłką, samolot, który przeleciał
i zrobił na nich ogromne wrażenie.
Tym, co łączy i jest udziałem wszystkich ludzi, jest śmierć. Wszędzie,
gdzie byłam, starałam się odwiedzać cmentarze, które dopowiadały
mi to, czego nie zdołali powiedzieć żywi. Sposoby pojmowania
śmierci, szacunek do zmarłych widać wszędzie. Stoi mi przed
53