Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

56
ROZMOWA Z EWĄ SZUMAŃSKĄ
mi pomagało. Kiedy w arabskiej części Afryki Północnej podróżowałam
autostopem, zupełnie tam nieznanym, budziłam wielkie zdumienie,
które jednak później było kwitowane wielką radością.
Jak Panią postrzegano?
Różnie w różnych krajach. Na przykład w Afryce biali, potomkowie
kolonizatorów, patrzyli na mnie trochę jak na wariatkę, a trochę z podziwem,
natomiast tubylcy obserwowali mnie z przyjaznym rozbawieniem,
czasem kpiną. Szalenie ich śmieszyła oibo lub muzungu (to
są nazwy, jakie się nadaje białemu człowiekowi), która nie ma pieniędzy,
samochodu, boya, który nosi za nią sprawunki, nie waha się
przyjąć noclegu w jakiejś chacie, jeść rękami razem z nimi z jednego
naczynia. To ich strasznie śmieszyło i bawiło. Często jeździłam tubylczymi
środkami komunikacji. W Afryce są to ciężarówki, nieraz
rozlatujące się w jakiejś trasie i już nie naprawiane. Właścicielkami
ich są te słynne mammies, czarne przekupki, które stanowią ważną
grupę w Afryce, a politycy zabiegają przed wyborami o ich poparcie.
Za przejazd płaci się od łebka. Biała kobieta wdrapująca się na
taką ciężarówkę i siedząca z tubylczymi pasażerami wzbudzała ich
gromki śmiech przez parę pierwszych godzin. To się bardzo szybko
przeradzało w koleżeństwo…
A czy miała Pani w czasie podróży taki moment, kiedy bycie kobietą
mogło narazić Panią na niebezpieczeństwo?
Wracałam na statek po dłuższym wypadzie, między drugą a trzecią
w nocy, przez fatalną dzielnicę nigeryjskiego portowego miasteczka.
Nagle zza węgła wyłazi olbrzymi obdarty drab i idzie za mną w odległości
mniej więcej półtora metra. Przyśpieszam, on też. Zwalniam,
on idzie wolniej. Odwracam się, idę wprost na niego i pytam go:
„Czego ode mnie chcesz?”. A on mówi bardzo spokojnym głosem:
„Madame, to jest bardzo niedobra dzielnica, ja bym nie chciał, żeby
tutaj ci się coś złego stało… Nie chciałbym, żebyś źle wspominała to
miejsce”. A ja mówię: „Bardzo mi miło, dziękuję, to chodź ze mną,
pójdziemy razem”, a on: „Nie, nie, ja będę tylko cię pilnował, będę