Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

32
ROZMOWA Z RYSZARDEM KAPUŚCIŃSKIM
re wydaje moje książki we Francji. Gdy zaintrygowany tym ogromem,
zacząłem sobie spisywać autorów, on powiedział: „Daj spokój,
za rok już nikogo z nich nie będzie, pojawią się zupełnie nowe
nazwiska”.
Skąd tak wielka rotacja nazwisk? Ktoś, zwiedziwszy Malaje, Brazylię
czy Sri Lankę, czuje potrzebę podzielenia się swymi doświadczeniami.
Książkę udaje się wydać. A potem ten młody człowiek
kończy studia i zaczyna pracę w wielkiej firmie. Zapomina o jeżdżeniu.
Dlatego liczba pisarzy, którzy pozostają w tym zawodzie jest
stosunkowo niewielka.
Pan w zawodzie pozostał. W dorosłym życiu podróżował Pan według
schematu: wyjazd, niezwykłe przygody w szerokim świecie, a potem
powrót do domu i opowieść o podróży. Warszawa stała się dla Pana
centrum.
W moim przypadku bardzo ważne było miejsce, o którym wiedziałem
na pewno, że do niego wrócę. Okręt nie może wyjść w morze
bez kotwicy, a dla mnie taką kotwicą była Warszawa. Dzięki niej
mogłem przycumować po podróży. Jadąc, zawsze wiedziałem, kiedy
chcę wrócić. Dla kogoś, kto traktuje jeżdżenie jako przygodę młodości,
nie ma to takiego znaczenia, ale gdy podróżowanie staje się zawodem,
sensem życia i pracy, niesłychanie istotna okazuje się świadomość,
że istnieje miejsce, do którego trzeba powrócić, aby zdać
sprawę z podróży. Właśnie ta świadomość powrotu, którą miał Odys.
Ona pozwala organizować czas.
Ale Odys wałęsał się po świecie przez dziesięć lat...
Niezależnie od tego, ile trwa wyprawa, należy mieć przede wszystkim
przekonanie, że podróżowanie jest tylko epizodem. Nawet jeżeli
ten epizod ogarnia większość życia.
Człowiek w gruncie rzeczy ma naturę sedentarną, jeśli nie musi,
nie podróżuje (poza okresem młodości). Bardzo nieliczne osoby jeżdżą
przez całe życie. Większość ludzi podróżuje pod wpływem różnego
rodzaju przymusów, na przykład gdy pojawia się konieczność poszukania
lepszej pracy, lepszych warunków życia, a często także ko-