Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

120
MARCIN CIELECKI
Bo Bóg też jest pająkiem. „Z czego zrobiony jest Bóg?” – zwraca
się Bruno do Nigela, który odpowiada: „A czemu nie z pająków?
Pająki wydają się być dobrym pomysłem”. Dla Milesa, Diany, Lisy,
Danby’ego, Adelajdy i pozostałych bohaterów Snu Brunona Bóg jest
rzeczywiście pająkiem ponad innymi pająkami. Całkowicie obcy,
daleki, tak przerażający, że aż... można się w nim zakochać. Ojciec
wszystkich pająków doprowadza do sytuacji, gdy pozostałe pająki
stają się bezbronne w tej jednej, precyzyjnie wybranej chwili. Bóg-
-Tkacz staje się zwiastunem śmierci, jej prowokatorem. Z czasem
Bruno stwierdza, że Bóg jest śmiercią.
Tkacz – miłość czy śmierć? Dla Brunona pająk stał się symbolem
miłości (fascynacja) oraz śmierci (przerażenie). Bruno, ludzki pająk,
został zderzony z wizerunkiem Boga, jaki był w stanie przyjąć. Wielki
Życie miłością i w cieniu Tkacz napawał go uwielbieniem, ale też bojaźnią.
Strach Brunona jest silniejszy, ponieważ
śmierci jest wejściem
w doświadczenie Boga. bohater wciąż zwleka z przebaczeniem – obdarzeniem
nim i pokorną prośbą o jego udzielenie
– a pająk jego życia nie został jeszcze pokonany. Pająk zmierzy się
z pająkiem. Wielki Tkacz mierzy się z Brunonem. Kim byłby dla człowieka
Bóg, gdyby jego miłosierdziu nie towarzyszyło nieodłączne tremendum
fascinosum?
Murdoch nie definiuje ani miłości, ani Boga. Te rzeczywistości
nieustannie przeplatają się w dyskretny sposób. Liczba symboli, ich
możliwa interpretacja oraz smak słów, brzmienie zdań otwierają przed
czytelnikiem dowolną siatkę skojarzeń. Została rozpostarta tajemnica
spleciona z licznych nitek.
Życie miłością i w cieniu śmierci jest wejściem w doświadczenie
Boga. To słabość miłości i śmierci, skądinąd tak potężnych, prowadzi
do Boga. Jeśli więc drogą do wspięcia po drabinie Jakubowej do
Boga jest słabość, bezsilność, to czy we wnętrzu Boga nie tkwi słabość?
Jaki jest Bóg, którego oblicze złożone jest ze śmierci i miłości?
Miłość i śmierć, wychodząc od Boga, do Niego prowadzą. Są
posłańcami. Nie dziwi zatem, że w wyobrażeniach chrześcijańskich
nieraz mówi się o aniele śmierci i aniele miłości (angelos – posłaniec).
To, co wychodzi z Boga, do Boga prowadzi. Wierzymy w Boga
Wszechmogącego, ale to nie Jego potęga zbliża ku sobie człowie-