Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

ZDARZENIA – KSIĄŻKI – LUDZIE
Obok toskańskich krajobrazów, którym poświęcona jest pierwsza
część książki, znajdują się w niej piórem pisane portrety postaci, które
wywarły wpływ na twórczość Zagańczyka. Są wśród nich m.in.: Naipul,
Chatwin, Stempowski. Prezentując Chatwina, autor Drogi do Sieny napisał:
„Świat wydawał mu się zbyt ciekawy, by tkwić w miejscu. Czasami
jego myśl i wyobraźnia wędrowały dalej niż jego własne stopy”. Te
zdania charakteryzują również tych, którzy mogą się zainteresować
książką Zagańczyka. Jej lektura może okazać się wspólną drogą: pisarza
i czytelnika. I to niekoniecznie tylko przez Toskanię. Wszędzie są
miejsca, gdzie muzyka zaklęta jest w drzewach i mówią kamienie. Dzięki
Markowi Zagańczykowi usłyszeć je łatwiej.
Mirosław R. Kaniecki
! Ks. Michał Heller, autor książki Rozmowy w nocy (Wydawnictwo
Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2002), wiele uczynił dla przybliżenia
piękna nauki ludziom niezajmującym się nią na co dzień. Wierny
tej postawie pozostał w omawianej pozycji, która jest owocem prowadzonych
przez niego rozważań dla naukowców w krakowskim kościele
św. Anny w ramach dorocznych rekolekcji wielkopostnych. Rekolekcyjne
zamyślenia o sobie i wszechświecie – taki jest podtytuł tej publikacji
– z powodzeniem mogą służyć wszystkim, także tym, którzy nie są związani
ze środowiskami akademickimi. Do każdego bowiem odnoszą się
słowa zawarte we wstępie do drugiego wydania książki: „Oderwanie się
od bieżącej chwili nie jest kosztownym luksusem. Jest koniecznością
wynikającą z kondycji człowieka – istoty, która jest uwikłana w bieżącą
chwilę, ale w którą jest wbudowany ten dziwny mechanizm czasowej
asymetrii: być jutro czymś więcej, niż się jest dziś”.
W pierwszym rozważaniu ks. Heller, opisując aktualną wiedzę o świecie,
wskazuje na nasze w nim miejsce: „Istnieje (...) bardzo intymny
i bardzo realny związek nas z Wszechświatem. Po prostu jesteśmy jego
»nieliniową częścią«: i istniejemy na koszt Wszechświata, i każdy nasz
twórczy wysiłek jest wkomponowany w strukturę całości”. Ukazuje też
rolę „twórczości jako naszego przeznaczenia i powołania”, tłumaczy,
czym ona jest: „Prawdziwa twórczość musi opierać się na ograniczeniach.
Bo przecież ograniczenie jest istotą twórczości. Nie można stworzyć
rzeźby bez odcinania zbędnych lub zniekształcających części tworzywa.
Nie można wykrzesać z siebie nic twórczego bez wbijania dłuta
w głębokie warstwy swojego wnętrza”. Twórcze, według autora, jest nie
183