Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

TEMAT MIESIĄCA
Dużo podróżowałaś: Afryka, Azja, Australia, Ameryka Północna i Południowa...
Nie byłam na Antarktyce ani Antarktydzie, ale za kołem podbiegunowym
byłam – w Finlandii.
Zazwyczaj jeździłam tam, gdzie mnie ktoś wezwał. Na przykład
w Ameryce Południowej byłam tylko na wyspie Santo Domingo, na
synodzie biskupów Ameryki Łacińskiej.
Czy podróżowałaś, żeby poznać i doświadczyć czegoś nowego, czy
raczej po to, żeby spojrzeć inaczej na to, co znane?
Udaję się do innych miejsc, żeby być tam – z ludźmi, z kulturą, ze
wszystkim, co tam spotkam. Jest to realizacja Kantowskiej zasady
odnoszącej się do bliźniego: człowiek musi być zawsze celem, nigdy
środkiem do celu. Doświadczenie inności powinno być celem samym
w sobie. Z drugiej strony byłoby jakimś marnotrawstwem nie
użyć doświadczeń z podróży, aby inaczej spojrzeć na swój kraj, skoro
to się samo dzieje. Ale refleksja powinna przyjść nie w momencie
bycia w innym kraju, ale potem, podczas wspomnień.
Byłam kiedyś zaprzyjaźniona z Amerykaninem, który zwierzył mi
się, że swój wieloletni pobyt w Polsce przeznacza na to, żeby przyjrzeć
się bliżej Ameryce. Pamiętam, że zrobiło to na mnie bardzo złe
wrażenie. Jak to: Polska ma być tylko jakimś balkonem, z którego
patrzy się na coś innego? Byłam zgorszona, że on tak nas traktuje.
Z kolei jego żona, odwrotnie, cała pogrążyła się w Polsce. Absolutnie
najważniejsze było dla niej to, co mogła tu zrobić, kogo poznać,
komu usłużyć. Kiedy przebywałam z Teddy, miałam pełne przekonanie,
że ona żyje tu dla nas. Taka postawa bardzo mi się podobała
i sama starałam się ją praktykować.
Jak podróże, zanurzenie w inną rzeczywistość, zmieniają tożsamość?
Dzieje się to tym mocniej, im silniej jest się obecnym dla tej rzeczywistości,
którą się odwiedza. Jeżeli człowiek się angażuje, otwiera na
doświadczenie, to otwierają się ludzie, którzy wcale nie chcą być
platformami do patrzenia na coś innego.
79