Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

ZDARZENIA – KSIĄŻKI – LUDZIE
szym wyobrażeniem Trójcy, jakie im się nasuwa, jest to poznane na studiach,
a więc oparte na pojęciach substancji, istoty, natury, osoby, hipostazy,
relacji, które przeciętnemu chrześcijaninowi, a może i części z nich
samych, niewiele mówią.
Sytuacja taka wywołuje sprzeciw autora książki Trójca Święta jako
historia, współczesnego włoskiego teologa, Brunona Fortego. Podkreśla
on, że dla chrześcijanina nie ma nic bardziej znaczącego niż wiara
w Trójcę, gdyż jest on powołany do bytowania i czynienia czegokolwiek
właśnie w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego, a znajomość teologicznej
wizji tajemnicy trynitarnej może wpływać na nasze wybory i całkowicie
przemieniać naszą codzienność. Zaskakujące to twierdzenia, bo
trudno nam sobie wyobrazić, w jaki sposób znajomość teologii Trójcy,
opartej na tak abstrakcyjnych pojęciach i raczej – jak mamy skłonność
sądzić – mało praktycznej, miałaby wpływać na nasze życie codzienne.
Co takiego „życiowego” jest w tej doktrynie? I czy da się o Trójcy mówić
słowami, które miałyby szansę przeniknąć do naszych umysłów?
W szkole nauczono nas, że opowiadanie historii należy rozpoczynać
od jej chronologicznego początku. Jednak w wypadku historii Trójcy,
jak pokazuje książka włoskiego teologa, jest to niemożliwe, gdyż początkiem
Jej objawienia są wydarzenia paschalne, nie zaś stworzenie.
Wyznanie wiary trynitarnej jest wyszczególnieniem zawartości tego, co
zostało dane w tajemnicy paschalnej. A zatem historia objawienia Trójcy
to nie historia zapoczątkowana w stworzeniu i potem konsekwentnie
się rozwijająca. To Pascha jest początkiem Jej wejścia w historię człowieka.
Bruno Forte z pasją prowadzi czytelnika przez niezwykłą historię
rozwoju wiary w Trójcę w rodzącej się wspólnocie chrześcijan,
pokazuje, jak trynitarna interpretacja obejmowała stopniowo całą historię.
Mówienie o rozwoju wiary w Trójcę może zaskakiwać, bo raczej
skłonni jesteśmy sądzić, że apostołowie od razu mieli Jej jasne wyobrażenie.
Ale tak naprawdę pierwotny Kościół musiał dopiero odczytać historię
w perspektywie trynitarnej, a początkiem tego procesu było doświadczenie
uczniów, którzy po spotkaniu ze Zmartwychwstałym z zalęknionych
towarzyszy proroka z Galilei przeistoczyli się w wiernych
świadków Jezusa Chrystusa. I tu kolejna niespodzianka: ta przemiana
zdaniem Brunona Fortego to efekt nie tyle, jak często uważamy, doświadczenia,
że Chrystus żyje, ile spojrzenia uczniów na wydarzenia
paschalne w świetle tajemnicy trynitarnej. Zmartwychwstanie i krzyż
Jezusa Chrystusa zaczęli oni pojmować jako wydarzenia, przez które
w Nim i przez Niego zadziałał Bóg w pełni mocy według Ducha Święte-
145