Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

70
RYSZARD CZAJKOWSKI
i czyszczenie zwierząt były dla mnie czymś nowym i właściwie też
miały smak przygody. Próbowałem wtedy z różnym powodzeniem
dosiadać konia.
Zaraz po wyzwoleniu trafiliśmy do angielskich obozów. Mieszkaliśmy
w namiotach. Byłem tylko z mamą, bo ojciec zginął w ostatnich
miesiącach przed powstaniem. W sąsiednim obozie odszukałem
Janusza. Robiliśmy wypady przez Nadrenię. Teraz to brzmi niewiarygodnie,
ale dla nas były to już przyzwoite trasy, zarówno lądowe,
jak i wodne. Na Renie zbudowaliśmy tratwę z kanistrów po benzynie,
na których położyliśmy drzwi wyciągnięte ze zrujnowanych domów.
Płynęliśmy do jakiegoś miasta i wracaliśmy pociągiem. Wszędzie
leżała broń i amunicja. Gdy natknęliśmy się na stanowisko moździerzy,
strzelaliśmy z nich, nawet nie zmieniając kierunku. Nigdy
nie sprawdzaliśmy, jaki skutek to wywołuje.
Do Polski wróciliśmy jednym z pierwszych repatriacyjnych transportów.
Dorośli bardzo się denerwowali, co w Polsce zastaniemy,
a ja cieszyłem się, że spotkam moją ukochaną babcię.
Przygód miałem moc. Zimą 1946 roku płynąłem statkiem z Lubeki
do Szczecina. Na tym samym statku wieziono niemieckich oficerów
deportowanych do Polski. Wtedy nie mieliśmy dla nich litości.
Pamiętaliśmy ich postępowanie w okupowanej Polsce i w obozach.
Statek przebijał się przez dość grubą warstwę lodu. Z pokładu
nie schodziłem, pierwszy raz widziałem morze.
Kiedy wylądowaliśmy w Polsce, dorośli wysłali mnie z obozu, do
którego przewieziono nas ze statku, na przeszpiegi. Wypuszczono
mnie. Spotkałem normalnych ludzi i sklepy, w których można było
coś kupić (w tym czasie w Niemczech sklepy były jeszcze puste). Mimo
trudności codziennego życia w ruinach miasta byliśmy szczęśliwi. Od
razu zaczęliśmy zwiedzanie. Najpierw ruiny miasta, starówka, którą
jeszcze trochę pamiętałem, później okolice Warszawy. Mieszkaliśmy
na Saskiej Kępie, więc najbliżej nam było nad Świder czy piękną
Mienię, ale później zapuszczaliśmy się też do Puszczy Kampinoskiej,
Bolimowskiej, nad Rawkę itd. O tym, jak byliśmy wtedy mali, świadczy
nasz namiot. Mieliśmy ze sobą dwa koce, w jeden się zawijaliśmy,
a drugi rozciągaliśmy na krzakach jako namiot. Pamiętam, że
w nocy trzasnęła jakaś gałązka. Wpadliśmy w popłoch, a Janusz po-