Nr 614-615, lipiec-sierpień 2006 - Znak

TEMATY I REFLEKSJE
leyem, od którego nigdy nie odeszła. Ich małżeństwo nie zostało
przerwane, a Bayley darzył ją bezgraniczną miłością i uwielbieniem.
Pierwsza lektura jego biograficznych wspomnień Iris może sprowokować
do ocenienia go jako naiwnego, wiecznie wybaczającego i nieustannie
zakochanego pantoflarza. Sam dałem się na to nabrać. Czyjaś
miłość może wydać się śmieszna, bo jest niezrozumiała. Moje
miłowanie może zostać uznane za godne politowania. Swoją miłość
rozumieją najlepiej sami zakochani. Choć i ich ona przerasta. Spośród
wielu wspaniałych fragmentów Iris wybieram jeden, urzekający
swoją głębią i autentycznością doświadczenia.
Tak oto zaczęło się nasze życie małżeńskie. A wraz z nim radość samotności.
I nie było w tym wewnętrznej kontradycji. Jedno doskonale uzupełniało
drugie. Mieć poczucie, że jesteśmy z kimś, kto kocha i jest w pobliżu, a mimo
to cieszyć się samotnością. Być ze sobą blisko, w fizycznym zespoleniu, a zarazem
czuć przyjazną obecność oddalenia, równie ciepłego i wspólnego, jak wzajemna
bliskość.
Jak mam dać ci siebie, gdy nie ma już mnie? Jeśli mnie zmusisz,
zniewolisz, będę podobny tylko do siebie, a jeszcze bardziej podobny
do ciebie, ale to nie będę już ja. Pozwól mi być sobą, abym mógł
ci siebie ofiarować.
W wielu religiach istnieje rodzaj śmierci, który w chrześcijaństwie
jest określany jako „dobry”. Dobra śmierć to umieranie z całą
świadomością stanięcia przed Stworzycielem, proces konsekwentnie
zmierzający do pozbycia się siebie i wejścia do Domu Ojca. Dobro
polega na „śmierci” – umiera w nas egoizm, małość. Umniejsza się
„ja”, żeby zrobić przestrzeń dla innych. Effingham doświadczył tego,
gdy zaczął tonąć na bagnach.
Głupia sprawa: Effingham, jeden z bohaterów Jednorożca, w złości
i zamyśleniu poszedł w głąb lądu. Nie powinien. Miejsce akcji
Jednorożca jest bezpieczne tylko o określonych porach oraz w ściśle
wyznaczonych przestrzeniach. Są takie miejsca, gdzie nie powinno
się przebywać. Effingham o tym wszystkim wie, dobrze zna zasady
panujące w świecie Murdoch. Mimo to zdenerwowanie spowija umysł
mężczyzny, który idzie przed siebie. Nadchodzi przypływ, woda
podtapia grunt, zamieniając go w bagno. Zapadając się, szukając sta-
115