Glossarium mediae et infimae latinitatis Conditum a Carolo du ...
Glossarium mediae et infimae latinitatis Conditum a Carolo du ...
Glossarium mediae et infimae latinitatis Conditum a Carolo du ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
164 DISSERTATIO<br />
argenteis tribuitur in hisce nummis, atque adeo aureis,<br />
siquidem exstitere <strong>et</strong>iam medallise aureae uti supra observatum.<br />
CXII (Oil).<br />
MALLLE NOSTRATES.<br />
Quin<strong>et</strong>iam adrao<strong>du</strong>m vero proximum est, a medalliis effictum<br />
a nostris vocabulum maille, quod pro mon<strong>et</strong>is ex quovis<br />
conflatis m<strong>et</strong>allo usurpatum constat. Neque enim, quod<br />
plerique perperam opinantur, mallise fuere semper mon<strong>et</strong>ae<br />
minutiores, ac vilioris pr<strong>et</strong>ii, quomodo vocem hanc hodie<br />
usurpamus : cum ex antiquis tabulis <strong>et</strong> monumentis certum<br />
sit argenteis <strong>et</strong> aureis perinde attributam. In v<strong>et</strong>eri quippe<br />
Regesto Communis Ambianensis, a Joanne Bargulio, ejusdem<br />
civitatis clerico, descripto anno 1458, complures recensentur,<br />
mon<strong>et</strong>ae aureae, quae mallise nomenclatura donantur,<br />
cum earum pr<strong>et</strong>io : scilic<strong>et</strong>, mallise Ultrajectenses, mallise<br />
Ernoldi, malliae Moguntinse (de Mens) <strong>et</strong> B<strong>et</strong>hunienses, mallise<br />
Rheni, mallise postulas, mallise cum stellulis (mailles a estoill<strong>et</strong>es),<br />
mallise treverenses (mailles au bon trievron) <strong>et</strong> mallise<br />
au bon <strong>et</strong> mauvais t., id est, bono vel malo T. signatae. Alias<br />
mallias recens<strong>et</strong> Robertus Cenalis ' aevo suo notas, mallias au<br />
chat, mallias au chien, <strong>et</strong> mallias de Home, seu hornenses.<br />
Malliarum vero Florentinarum non<strong>du</strong>m omnino exolevit<br />
appellatio. In Regesto Curise Mqn<strong>et</strong>ariorum, quod inter <strong>du</strong>os<br />
asseres vulgo indigitant, fit mentio malliarum Lau<strong>du</strong>nensium,<br />
quae mailles Lovisiennes ibidem appellantur. Denique in<br />
regesto parlamenti, statuta Ludovici XI continente, ejusdem<br />
regis diploma describitur 2 anni 1463 pro nobilitatione loci<br />
Cauda Vaccse dicti, ad Rupellam, in Caroli Cenomanensis<br />
comitis gratiam, tenendi a rege in quavis vassalli mutatione<br />
ad malliam auream pr<strong>et</strong>ii <strong>du</strong>orum denariorum aureorum.<br />
Hanc porro de malliarum nostratium appellatione sententiam<br />
attigit <strong>et</strong>iam supra laudatus Cenalis : « Illud, inquit, dici<br />
« potest, quod hi aurei nummi quos Gallice appellamus<br />
« mailles, non ab obolari traxere originem : imo potius ab<br />
« alia idiomatis nostri nomenclatura, quam dicimus medail-<br />
« lesf eo quod principis nonnunquam alicujus nomen prsefe-<br />
« rant. » Quibus postremis verbis satis <strong>et</strong>iam innuit sua<br />
s<strong>et</strong>ate hanc obtinuisse sententiam de medalliis, quam ut<br />
suam protulit Scaliger. Scio quosdam existimasse mallias<br />
dictasa loricarum ferrearum maculis, quasmailles <strong>et</strong>iamnum<br />
dicimus, quod mallise mon<strong>et</strong>arise, perinde ac loricariae, quadratse<br />
fuerint: quod quidem quam procul absit a vero, cuivis<br />
sani ingenii lic<strong>et</strong> advertere.<br />
cxiii (cm).<br />
MASCULI.<br />
Alii prs<strong>et</strong>erea mallias putavere esse id genus nummos quos<br />
masculos vocant scriptores, ac chartae v<strong>et</strong>eres aliquot, ita ut<br />
propriaB fuerint comitum Pictavensium , ex hoc Goffridi<br />
Vindocinensis * loco : « Quod si trecentos solidos Pictaven-<br />
1. De Mens. <strong>et</strong> Ponder. — 2. Vide Gloss, v. Mon<strong>et</strong>a. — 3. L. 1, Ep. 20.<br />
Niort. — Typographic de L. Favro.<br />
« sium masculorum vobis dar<strong>et</strong>, <strong>et</strong>c. » Horum <strong>et</strong>iam mentio<br />
occurrit in Tabulario Angeriacensi', <strong>et</strong> in Tabulario Sancti-<br />
Stephani Lemovicensis in Charta anni 1081:« Solidi ejusdem<br />
« mon<strong>et</strong>se masculinse. » Et paulo ante, solidi nummonan<br />
pictavinorum. Unde percipere lic<strong>et</strong> masculinam <strong>et</strong> pictavinam<br />
mon<strong>et</strong>am eandem fuisse. Quas quidem vox masculina in<br />
mon<strong>et</strong>is admon<strong>et</strong> me ut viri pereruditi lapsum d<strong>et</strong>egam, qni<br />
generis diversi pecuniam in Concilio Dusiacensi primo, <strong>et</strong><br />
apud Hincmarum, de mon<strong>et</strong>is aurea <strong>et</strong> argentea intelligendam<br />
existimavit, ita ut aurea mascula, argentea vero feminlna<br />
mon<strong>et</strong>a fuerit, quod ex sancto Augustino stabilire nititur:<br />
quasi hsec verba de pecudibus utriusque sexus non esseflt<br />
capienda, <strong>et</strong> apud recentiores perinde ac v<strong>et</strong>eres pecunia non<br />
id son<strong>et</strong>. Porro masculi dicuntur nummi pictavenses , non<br />
quod ii Pictavensium comitum proprii fuerint, sed quod<br />
ejusmodi nummi ita denominati ejus essent mon<strong>et</strong>ae specie!<br />
quam malliam vocant, vel quod uniyersim quasvis mon<strong>et</strong>as<br />
mallias vocarent. Quocirca si quis ejusce aevi verba Goffridi<br />
gallico reddidiss<strong>et</strong> idiomate, in<strong>du</strong>bie dixiss<strong>et</strong>, trois cens sols<br />
de mailles Poitevines : cum horum temporum scriptores ac<br />
commentarienses, qui latine chartas exarare solebant, efferre<br />
se debere voce alia quam masculus non arbitrarentur, quod<br />
ea propius acceder<strong>et</strong> ad nostratem masle, qu83 masculum<br />
sonat. Verum si quis mallias Pictavensium fuisse proprias<br />
obstinatius contender<strong>et</strong>, nescio an hoc casu nomenclaturas<br />
istius non ess<strong>et</strong> arcessenda origo ab oppido in Pictonibus,<br />
quod Meille vocant : cum ex iis fuerit, in quibus stante<br />
secunda regum nostrorum stirpe mon<strong>et</strong>ae cuderentur, uti<br />
decent Capitula Caroli Calvi 2 , ubi M<strong>et</strong>ulum <strong>et</strong> M<strong>et</strong>ullum<br />
appellatur : quod <strong>et</strong>iam lirmant mon<strong>et</strong>ae ipsae Caroli M. in<br />
quibus vox METVLLO exarata legitur, uti annotatum supra.<br />
In aliis pra<strong>et</strong>erea ejusdem imperatoris nummis, quorum<br />
ectypon exhibuit Paulus P<strong>et</strong>avius senator Parisiensis 3 in<br />
anticae CAROLvs, in posticae vero medio, MEDOLVS, character<br />
ribus barbaris ac Gothicis voces descriptae leguntur. Verum<br />
de postrema hac conjectura statuat quisque quod lub<strong>et</strong> *. Id<br />
certe in confesso esse deb<strong>et</strong>, quod malliarum nomenclaturam<br />
minutioribus mon<strong>et</strong>is attribuant vulgo nostri ; id inde fluxisse<br />
, quod malliae Pictavinae fere semper minutissimaa<br />
fuerint : sed <strong>et</strong> anno 1329 cudi coepisse mallias minutiores 18<br />
granorum legis argenti regii ad marcam, ut est in v<strong>et</strong>eri<br />
regesto Cameras Computorum Parisiensis: ex quo necesse est<br />
mon<strong>et</strong>as istas minutissimas ac vilis admo<strong>du</strong>m pr<strong>et</strong>ii fuisse.<br />
Sed longe vid<strong>et</strong>ur probabilius mallias minutiores, seu masculos<br />
Pictavenses esse id genus mon<strong>et</strong>as quam malliampitam<br />
dicimus, id est malliam Pictavinam. Nam Pitse (les Pites)<br />
dicuntur minutiores mon<strong>et</strong>ae Pictonum, quae Pictse, Pictavinae,<br />
<strong>et</strong> Pictavenses, Gallice autem Poitevins passim in chartis<br />
appellantur: unde vox Pitancia <strong>et</strong> Pictancia de<strong>du</strong>cta postrao<strong>du</strong>m,<br />
quae Pictse, seu Pictavinse unius valoris rem significat 5 :<br />
nam toto coalo aberrant qui a Pittaciis <strong>et</strong>ymon de<strong>du</strong>cunt,<br />
quod in Glossario plenius probavimus. Hae porro Pitse, seu<br />
Pictse, adeo minutae erant, ut Willelmus Nangius 6 , verba<br />
faciens de quadam ad oculi caudam seu angulum macula,<br />
earn dixerit fuisse ad mo<strong>du</strong>m puncturse pulicis rubeam, <strong>et</strong><br />
latam sicut una Pictavina.<br />
\. F. 47. — 2. Tit. 31, n. 12. — 3. In Gnorism. — 4. Reg. Noster, f. 204,205. —<br />
5. Vide Gloss. — 6. In S. Lud. p. 394.
Change language