“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

120
te blijven noemen en is de uitdaging erin gelegen om integriteit
voortaan op een positieve en constructieve wijze te formuleren.
Naast deze begripsmatige verbreding is ook met enige regelmaat
te horen dat integriteit niet als een ‘apart’ thema binnen de organisatie
geagendeerd zou moeten worden, maar dat het geïntegreerd
moet worden in reguliere bedrijfsvoerings-processen. Hoewel dit
in eerste instantie misschien heel plausibel en ons welgevallig
moge klinken, zijn ook hier nadelen aan verbonden. Indien integriteit
niet als ‘eigenstandig’ thema binnen de organisatie wordt
geagendeerd en georganiseerd, bestaat het risico dat het op den
duur vervliegt, verwatert en uiteindelijk vergeten wordt. Als integriteit
immers (impliciet) de zorg van iedereen is, zal niemand
zich er echt voor verantwoordelijk gaan voelen. Daarom is het van
belang het thema integriteit expliciet te benoemen en te institutionaliseren.
Dat betekent dat het als thema geformaliseerd en gestructureerd
invulling gegeven moet worden. Dat kan overigens
op velerlei wijze, bijvoorbeeld door een integriteitsbureau op te
richten, integriteit projectmatig vorm te geven, of simpelweg door
een centrale integriteitsfunctionaris aan te stellen. Een dergelijke
organisatie bevordert de continuïteit van het thema integriteit, de
implementatie daarvan, de eenduidigheid en samenhang van het
integriteitsbeleid, evenals de accumulatie van specifieke integriteitsgerelateerde
expertise en onderstreept, tot slot, het belang dat
de organisatie hecht aan het onderwerp. 5
Ons streven naar een ‘eigenstandige’ positionering mag echter niet
worden opgevat als een pleidooi voor een ‘geïsoleerde’ aanpak. Integendeel
zelfs. Wij pleiten juist voor meer samenhang, met daarin
een belangrijke rol voor de integriteitsfunctionaris.
Bij overheidsorganisaties is het integriteitsbeleid veelal ‘verkaveld’
over verschillende disciplines en afdelingen die een rol
spelen in het integriteitsbeleid, zoals de afdelingen Financiën, Personeelszaken,
ICT, Bestuurlijk Juridische Zaken, de Auditdienst,
de beveiligingsambtenaar en vertrouwenspersonen. De communicatie
tussen deze actoren laat vaak te wensen over, waardoor de
samenhang vaak gebrekkig is en het integriteitsbeleid nog te veel
een ad hoc- en zelfs incidentgericht karakter heeft gekregen. 6
De aandacht dient dan ook uit te gaan naar het verbeteren van de
interne afstemming tussen deze functionaliteiten. De ambtelijke
leiding kan daartoe een integriteitsfunctionaris aanwijzen die ver-