“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

Overigens goed om op te merken dat het Europese Hof voor de
Rechten van de Mens in het Guja-arrest ook enkele malen uitdrukkelijk
de werknemer als potentiële klokkenluider noemt. Alkema
wijst erop dat het arrest in zoverre ook in ons land kan bijdragen
tot meer erkenning van horizontale werking van grondrechten.
Alkema zet bovendien vraagtekens bij de beperking van bescherming
tot degenen die (nog) in dienstbetrekking zijn. Voorwaarde
waaronder de klokkenluider aanspraak kan maken op bescherming
is namelijk in het Guja-arrest onder andere dat het moet gaan
om kennis van de gang van zaken bij de dienst of het bedrijf waar
de klokkenluider werkzaam is, zodat hij bij uitstek in de positie
verkeert om zijn werkgever dan wel een groter publiek te informeren.
Alkema: “De beperking tot één of weinigen en tot degenen
die (nog) in dienstbetrekking zijn lijkt me wat ongelukkig. Het aan
de kaak stellen van wijdverbreide misstanden, zelfs als die een publiek
geheim zijn, kan voor buitenstaanders minstens zo riskant
zijn als voor insiders, terwijl de betrekking tot dienst of bedrijf
niet doorslaggevend behoeft te zijn”. 15 Het lijkt me een belangrijke
constatering waarmee de wetgever rekening moet houden, mocht
het tot wetgeving komen. Maar daarmee is nog niet alles gezegd.
Ik onderstreep het pleidooi van Alkema om de rechtspositie van
klokkenluiders ook op Europees niveau te regelen. Dat zou kunnen
naar analogie van de al vigerende regelingen tegen corruptie.
Zo bepaalt artikel 9 van het Burgerrechtelijk Verdrag inzake Corruptie
dat elke lidstaat die partij is bij het verdrag, erin voorziet dat
werknemers die redelijke gronden hebben om te vermoeden dat er
corruptie plaatsvindt en die hun vermoedens te goeder trouw mel-
12 Klokkenluiders in de publieke en private sector,
advies van de Stichting van de Arbeid d.d. 3 april
2009 aan de minister van BZK.
13 Brief van de minister van BZK van 13 november
2008, Tweede Kamer, vergaderjaar 2008-2009,
28 844, nr. 32, p 4,5; Overigens is het voor
Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen op
grond van de Corporate Governance code wel
een vereiste om er voor te zorgen dat werknemers
zonder gevaar voor hun rechtspositie de mogelijkheid
hebben om te rapporteren over onregelma-
201
tigheden van algemene, operationele en financiële
aard binnen de vennootschap aan de voorzitter
van het bestuur of aan een door hem aangewezen
functionaris. Vermeende onregelmatigheden
die het functioneren van bestuurders betreffen,
worden gerapporteerd aan de voorzitter van de
raad van commissarissen. De klokkenluidersregeling
wordt in ieder geval op de website van de
vennootschap geplaatst (bepaling II.1.6)
14 Evaluatie 2008, p 78
15 Annotatie Alkema onder punt 2.