“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

64
lingssamenwerking, Hendriks, Laansma bij CRM, Van Londen bij
Volksgezondheid, Molkenboer bij EZ, Van den Berg bij SZW, om er
een paar te noemen. Dat ging in de politiekambtelijke verhoudingen
goed, zolang het de politiek uitkwam. Maar de politiek werd
veel minder ontvankelijk voor rationele overwegingen waarom
zaken maar beter niet, althans niet in het gewenste tempo, konden
worden veranderd. Het geduld met de volhoudende, alles beredenerende
ambtenaar was niet groot, zoals toenmalig DG Volkshuisvesting
Floor merkte. Hij had als DG weliswaar een nieuw, ingewikkeld
kostprijssysteem voor woningbouw bedacht dat de om budget
verlegen zittende minister Gruijters, met zijn staatssecretarissen
Schaefer en Van Dam, hadden omarmd. Maar de wijze waarop de
minister met het beleid omging, leidde tot groeiende spanningen
die Floor uiteindelijk de kop kostten. Floor was een precieze rekenaar
die in lange betogen zijn mening en detail uiteenzette. Maar
geen bouwer. En minister Gruijters was van de soms wel heel grote
lijnen en wilde juist bouwen. Dat wrikte. Het was geen kwestie van
partijpolitieke spanning, Floor was lid van de PvdA, maar het zat in
de stijl van werken en vooral communiceren.
Nieuwe terreinen kwamen op, met vooral ook ambtenaren als
trekker. Beleidsonderwerpen als samenlevingsopbouw en volksontwikkeling,
het milieubeleid met Reij en zijn jonge, dynamische
paladijnen Enthoven, Evers, Staatsen en Van Noort, het groeikernenbeleid
met Viersen. Verandering was het grote trefwoord,
en dat ging gepaard met wijzigingen in grote wettelijke systemen.
Het moet genieten geweest zijn voor een jonge jurist als Ron.
De ontwikkeling van grote welvaartssystemen, zoals in de sociale
zekerheid maar ook bijvoorbeeld de individuele huursubsidie, gaf
ook een impuls aan een nieuwe vaardigheid: management. Het
besef brak door dat die systemen en de veranderingen daarin met
managementvaardigheden bestuurd moesten worden. Er was bovendien
veel kritiek op het financiële beheer waardoor de zeer ingrijpende
en kostbare Actie Comptabel Bestel werd gestart. Dat gaf
extra voeding aan de positie van managers bij de overheid. Op SGniveau
leidde dat accent op managementkwaliteiten in de jaren ‘70
tot de opkomst van mensen als Van Wolferen en, later in de jaren
’80, Lemstra en ook De Man en Van Dinter. Ambtenaren die niet zozeer
hun positie ontleenden aan hun beleidsinhoudelijke kennis
(hoewel Van Dinter als vroeger Hoofd Juridische Zaken heel goed