“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

5.
202
den aan de verantwoordelijke personen of autoriteiten, op passende
wijze worden beschermd tegen ongerechtvaardigde sancties. 16
Afsluitende opmerkingen
‘Klokkenluiden’ is een vorm van uitoefenen van de vrijheid van
meningsuiting, maar dan pregnanter, aldus Ron Niessen in ‘Ambtenaar
in de overheidsorganisatie’. 17 Alvorens de klok te luiden moet
in de regel eerst de interne weg worden bewandeld. 18 We hebben
met het oog daarop ‘klokkenluidersregelingen’ in het leven geroepen
die de melder van een vermoeden van een misstand daarbij beogen
te helpen. Kernpunt is en blijft dat de zorgvuldig handelende
interne melder/externe klokkenluider wordt beschermd.
De tweede generatie klokkenluidersregelingen in de publieke
sector beschouw ik als een tussenstap op weg naar goede klokkenluiderswetgeving
die zich ook zal uitstrekken tot de private sector
en die wordt geënt op het eerder beschreven burgerschapsmodel.
De Public Interest Disclosure Act 1998 uit het Verenigd Koninkrijk
kan daarbij als voorbeeld dienen. 19
Wat we telkens voor ogen moeten houden in het belang van
de democratie is: ‘Don’t shoot the messenger’. Dat is vooral ook
een kwestie van cultuur. Wetgeving is nuttig, maar inmiddels is
meer dan bekend dat het uiteindelijk gaat om een cultuur waarin
vermoedens gemeld kunnen worden zonder angst voor negatieve
gevolgen. Dat is een niet te onderschatten deel van de opgave. 20