“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

ambtelijke positie nooit helemaal kan worden gelijkgetrokken
met die van niet-ambtenaren.
Conclusie
Publieke taken en ministeriële verantwoordelijkheid. Het dilemma
zit aan twee kanten: aan de kant van de minister en aan de kant van
de ambtenaar. Beiden moeten hun gedragingen hierop instellen.
Het dilemma van de minister is dat hij moet kiezen tussen alles
persoonlijk zien en goedkeuren, wat onmogelijk is, of dat hij moet
accepteren dat hij per concreet geval de vraag onder ogen moet
zien: wat is tot nu toe het ‘namens mij’ uitgedragen standpunt en
wat heb ik hiervan dus tot nu toe kennelijk gevonden? Een situatie
dus die niet altijd tot dat handelen leidt waartoe de minister zelf
zou hebben besloten. De beantwoording van de vraag naar de ministeriële
verantwoordelijkheid is immers niet wat de minister zelf
in die situatie zou hebben gedaan, maar de vraag of de minister het
besluit, de gedraging voor zijn verantwoordelijkheid kan nemen,
kan verantwoorden en er dus verantwoording over kan afleggen.
Het dilemma voor de ambtenaar is dat hij zich zodanig moet opstellen
dat de minister zijn ministeriële verantwoordelijkheid kan
waarmaken. Dat betekent dat hij voldoende inzicht moet hebben
in het denken van de minister en het beleid dat de minister wil
voeren. Hij moet zijn werk niet alleen op een verantwoorde manier
doen, maar ook op een te verantwoorden manier. En hij moet
dat doen in het overgrote deel van de gevallen zonder dat vooraf
contact en overleg met de politiek verantwoordelijke minister
mogelijk is.
Minister en ambtenaar, een wederzijds afhankelijke relatie.
Zoals bij elke afhankelijkheidsrelatie is daarbij vertrouwen het
kernelement. Vertrouwen betekent het respecteren van ieders eigen
professionaliteit, die van de politicus en die van de ambtenaar.
Uiteindelijk is er maar één manier waarop een relatie een vruchtbare
samenwerking kan zijn en dat is door wederzijds vertrouwen
en respect.
25