“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

136
Een reeds lang voortdurende discussie
De toekomst van een aparte ambtelijke rechtspositie is een van de
steeds weer terugkerende thema’s op het gebied van het arbeidsrecht
in brede zin.
Bijvoorbeeld in 1958 is hierover al gesproken naar aanleiding
van het rapport van de staatscommissie Kranenburg. Deze commissie
had zich gebogen over de vraag welke redenen er in het
verleden toe hebben geleid dat de rechtspositie van de ambtenaren
werd gekenmerkt door een bijzondere status. Vervolgens ging de
commissie in op de vraag of er nog behoefte was aan een bijzondere
reglementering. De meerderheid van deze commissie vond
van wel. 10
De in het verleden reeds naar voren gebrachte argumentatie
die mij het meest heeft aangesproken, is de opvatting van Mannoury.
In zijn preadvies aan de Vereniging voor Arbeidsrecht en de
Vereniging voor Administratief Recht onderscheidde hij de ‘status
dignitatis’, die de ambtenaar toekomt als vertegenwoordiger van
het openbaar gezag en de ‘status Iuris‘. Mannoury was van mening
dat het in strijd is met de structuur van de moderne democratie,
om maatschappelijke verschillen tot uiting te brengen in een geprivilegieerde
rechtstoestand, ook daar waar de maatschappelijke
verschillen als zodanig worden aanvaard. Een gelijke regeling voor
ambtenaren en werknemers acht hij op zijn plaats, tenzij er een
onbetwistbare noodzaak is om in bepaalde situaties afwijkende regelingen
vast te stellen. 11
Ook het afgelopen decennium is het onderwerp bij tijd en wijle
volop in debat geweest. Zie bijvoorbeeld het congres op 26 oktober
2005 van de Albeda Leerstoel over de vraag: ‘Heeft de ambtelijk status
nog toekomst?’ 12 , naar aanleiding van het IBO-rapport ‘Buitengewoon
normaal’ 13 .
Op 25 februari 2008 organiseerde De Raad voor het Openbaar
Bestuur samen met het Departement Bestuurskunde van de Universiteit
Leiden een symposium onder het motto ‘In dienst van publiek
belang’. Het symposium waaruit mij, meer nog dan ooit daarvoor,
duidelijk werd dat juristen en bestuurskundigen vanuit een
zo verschillende achtergrond redeneren, dat ze elkaars argumenten
moeilijk lijken te begrijpen. Waar binnen het sociaal recht vooral
de vraag de boventoon voert wat de rechtvaardiging en noodzaak
is van twee stelsels van rechtsbescherming die beide beogen gelijkheid
te compenseren, lijken bestuurskundigen het handhaven van