“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

De manager als ‘deus ex machina’ of als
‘Jack in the box’?
Een derde probleemgebied doet zich voor bij de rol van de manager.
Buitengewoon populair (zowel binnen de wetenschap als in
beleidsstukken) is tegenwoordig de opvatting dat integriteit vooral
een aangelegenheid is van de manager, de direct leidinggevende.
Daar is ook veel voor te zeggen omdat deze er vanuit zijn integrale
managementtaak verantwoordelijk voor is om het integriteitsbeleid
op de werkvloer ten uitvoer te brengen. Het vermogen van individuele
managers om integriteit op een goede wijze te managen
is echter problematisch. Het recente rapport van de Algemene Rekenkamer
stelt bijvoorbeeld dat leidinggevenden (vergeleken met
niet-leidinggevenden) een positiever beeld hebben van het integriteitsbeleid
en de kwaliteit van de integriteitszorg dus al gauw overschatten,
terwijl zij de integriteitsrisico’s juist onderschatten. Zo
blijken er in hun werkomgeving meer belemmeringen te zijn voor
managers om integriteit in de organisatie op effectieve wijze vorm
en inhoud te geven. In de volgende tabel zetten we die kort uiteen.
Belemmeringen van en voor de manager om integriteit invulling te geven
Achtergrond:
- onderzoek wijst uit dat weinig aandacht bestaat voor onderwerpen
als ethiek en integriteit in opleidingen en programma’s
die toekomstige managers klaarstomen voor hun werk;
- bovendien worden managers doorgaans geselecteerd op het
klaren van de primaire klus waarbij niet naar integriteitsvaardigheden
wordt gekeken.
Druk:
- managers worden voortgedreven door steeds scherpere targets
en productienormen hetgeen op gespannen voet kan staan met
integriteit;
9 Hierbij gaan wij, vanwege de overzichtelijkheid,
voorbij aan de omstandigheid dat er in het begin
in feite sprake was van twee gescheiden projecten:
één registratiesysteem voor de sector Rijk en één
registratiesysteem voor de rest van de publieke
sector. Het eerste systeem (Rijk) is inmiddels
opgegaan in dat van de publieke sector.
125