“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

antwoordelijk is voor de interne afstemming en coördinatie tussen
deze verschillende actoren. Een dergelijke aanpak beslecht
naar onze mening het gefragmenteerde karakter van het integriteitsbeleid,
waarover het blad Binnenlands Bestuur deze zomer
nog publiceerde. 7
Naast deze trends binnen het integriteitsspectrum is ook een aantal
probleemgebieden te onderkennen. Hieronder stippen we de
drie meest in het oog springende kort aan.
Risicoanalyses van kwetsbare gebieden
in organisaties
De problematiek van de georganiseerde criminaliteit eind jaren ‘80,
begin jaren ‘90, waaruit zorgen voortvloeiden over een mogelijke verwevenheid
van onder- en bovenwereld, heeft de toenmalige Binnenlandse
Veiligheidsdienst (BVD), voorloper van de huidige Algemene
Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), gestimuleerd om sectoren
die de grootste integriteitsrisico’s lopen, systematisch in kaart brengen.
Onder meer de bouw en de vuilverwerkingsindustrie werden
geïdentificeerd als bedrijfssectoren waarin criminelen bij voorkeur
hun illegaal verkregen inkomsten zouden investeren. Daarnaast
werd nadrukkelijk alertheid gevraagd voor inherent kwetsbare handelingen
in het openbaar bestuur, zoals vergunningen verlenen, opdrachten
gunnen en omgaan met vertrouwelijke informatie.
Verder ontwikkelde de BVD, in het verlengde hiervan, midden
jaren ‘90 een eerste kwetsbaarheids-/risicoanalyse-instrument (de
handleiding ‘Een beetje integer kan niet’), waarmee overheden
hun eigen organisatie konden doorlichten. Op basis van opgedane
ervaringen is in 2003 een vernieuwd en geactualiseerd instrument
ontwikkeld: het ‘Handboek Integriteitsonderzoek’. Daarbij bleef
de onderzoeksmethode in essentie onveranderd.
5 Maesschalck, J., ‘Een ambtelijk integriteitsbeleid
in de Vlaamse overheid’, Steunpunt Beleidsrelevant
onderzoek bestuurlijke organisatie,
Leuven, 2005.
121
6 Karssing, E.D., Hoekstra, A., ‘Het gelijk van Ien
Dales’, in: Kok, F., Maas, T, van der, ‘Zuiver op de
graat; Hoe integer is Nederland’, Van Gorcum,
2006.
7 Binnenlands Bestuur, ‘Integriteitsbeleid gemeenten
onsamenhangend’, 11 juni 2010, p.17.