“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

Hiermee dringt zich de conclusie op dat de manager niet zonder
meer en van nature kan worden gezien als de meest bekwame
functionaris om integriteit te managen. Daarmee is overigens niet
gezegd dat de manager geen belangrijke rol kan, of zou moeten,
spelen in het bevorderen van integriteit binnen de organisatie.
Wij pleiten ervoor om die rol juist te versterken door haar in een
bredere context te zien. Binnen het model van integriteitsmanagement
dat wij voor ogen hebben, zijn meerdere sleutelfactoren van
de organisatie betrokken. Daartoe behoren onder meer de ambtelijke
leiding, verschillende stafafdelingen, vertrouwenspersonen,
en zeker ook de integriteitsfunctionaris die moet zorgen voor coordinatie
en bij wie een belangrijke rol ligt om het management
direct te ondersteunen bij zijn integriteitstaken. Zo bezien is het
belangrijkste instrument van de manager, om integriteit op een effectieve
wijze invulling te kunnen geven, de bredere ‘integriteitsorganisatie’
waar deze deel van uitmaakt.
Afsluiting
Na deze kritische beschouwing resteert nog de beantwoording van
onze vraag in de titel van deze bijdrage, te weten: zou Ron Niessen
tevreden zijn? Hoewel het natuurlijk niet makkelijk is deze vraag
voor hem te beantwoorden, ontkomen wij er, gezien onze pregnante
vraagstelling, niet aan om op zijn minst een poging te wagen.
Wij denken dat Ron redelijk content zou kunnen zijn met de
verbreding van het beleid. Naast de oorspronkelijk gepraktiseerde
nalevingsstrategie werd vanaf 2003 geleidelijk aan het integriteitsbeleid
binnen de overheid verbreed, waarbij ook aandacht werd
besteed aan het versterken van de stimuleringsstrategie. Wij weten
dat regels in bepaalde situaties houvast geven maar ook negatieve
verleidingen oproepen, waaronder die om niet verder zelf na
te denken.
Waar Ron ook tevreden over zou kunnen zijn, is de omstandigheid
dat langzamerhand een breder besef doordringt dat kwesties
van integriteit in hun benadering ‘integraliteit’ vereisen. Een
adagium dat hij tijdens lezingen niet zelden naar voren brengt.
Voor het oplossen van dilemma’s waarmee wij in de dagelijkse
praktijk worden geconfronteerd, is zonder meer een brede kijk
noodzakelijk.
127