“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

More documents

Recommendations

Info

10 De tegenspraak van de professional, waaraan ook Niessen zo hecht, maakt van de kwaliteit van politieke besluitvorming een even belangrijk deel uit als de vindingrijkheid van de politicus. Deze professional behoort ook tot de helden van Roel Bekker, zoals hij die beschreef in zijn oratie 8 en terecht weer terughaalt in zijn bijdrage aan dit boek, verderop. In die vorm kennen wij ze niet meer en valt het zelfs te betwijfelen of er nog voldoende plaats voor hen zou zijn. Desalniettemin zijn het deze trotse ambtenaren die het best passen in die oude, meer Nederlandse dan Weberiaans- Pruisische traditie: late navolgers van de raadpensionarissen die, zonder politicus te zijn of zelfs maar te willen wezen, met gemak waren opgewassen tegen hun politieke werkgevers. Dat waren zij doordat zij niet primair manager waren maar op hun eigen terrein bij uitstek deskundig en daarnaast de noodzakelijke generalist. Het zou geen kwaad kunnen als dit soort ambtelijk leiderschap, zozeer product van Nederlandse traditie, niet helemaal in de vergetelheid zou raken. In de bijdrage van Buitelaar meen ik impliciet een pleidooi daarvoor te lezen. Het ligt daarom ook niet voor de hand de ambtenaar arbeidsrechtelijk geheel te normaliseren, denkt Niessen 9 . Juist zijn professionele positie als beschermer van rechtsstatelijke en democratische waarden, ook en desnoods tegenover zijn politieke chefs, brengt met zich mee hem niet als een ‘normale’ werknemer te beschouwen. De overheid is een bijzondere werkgever, zoals ook Lydia Schut en Guido Rijnja verderop laten zien. Daarom is en blijft de ambtenaar een bijzondere werknemer. Daarvan legt Mark Rutgers in dit boek getuigenis af met een doorwrochte beschouwing over de ambtseed. Twee auteurs in dit boek, Den Uyl en Sprengers, denken daar anders over. In het geval van Sprengers is het echter de vraag of het verschil als het erop aankomt werkelijk zo groot is. Want, lees ik zijn betoog goed dan vraagt hij om een ‘normale’ arbeidsrelatie voor iedere werknemer die treffende gelijkenis zou gaan vertonen met wat je een ambtelijke arbeidsrelatie zou kunnen noemen. De protagonisten van de normalisatie willen nu juist aanpassing aan wat in het bedrijfsleven gebruikelijk is en dat geldt zeker voor de parlementaire initiatiefnemers met hun wetsvoorstel tot normalisatie, mevrouw Koser Kaya voorop. Geen wonder dat Sprengers met dat initiatief de nodige problemen heeft.
5. Een ambtenaar moet een leven lang leren In het eerste jaar van deze eeuw – ik was nog werkzaam bij de VNG – kwam Ron Niessen bij mij praten over het plan een academie voor wetgeving op te richten. Afgestudeerde juristen die bij een der ministeries zouden willen werken als wetgevingsambtenaar zouden een tweejarige (parttime) cursus moeten volgen om zich het edele ambacht eigen te maken. Niessen vond dat ik daaraan moest bijdragen. Niet als iemand met verstand van wetten schrijven, want dat had ik niet. Als oud-lid van de Eerste Kamer had ik mij hooguit als een soort commentator met de resultaten van wetgeving beziggehouden en dat is niet hetzelfde. Wat mij gevraagd werd te doen, was een deelprogramma opzetten van politiekwetenschappelijke colleges, waarin de ambtenaren in opleiding vertrouwd zouden worden gemaakt met de politieke en maatschappelijke context waarin zij zouden moeten opereren. Niet alleen, om in Niessens terminologie te blijven, het ‘Sachwissen’ moest worden versterkt maar ook het ‘Dienstwissen’. Op het belang daarvan wijst verderop ook Buitelaar in zijn bijdrage. Dat ik het daarmee eens was, behoeft geen betoog. Ooit hadden wij in Leiden het elementaire staatsrechtonderwijs nog eens getransformeerd tot een programma ‘staatkunde’ waarin juridische en politicologische benaderingen als het ware in elkaar waren geschoven. Later meenden de juristen in Leiden het weer zonder politiek inzicht te kunnen stellen, maar gelukkig dacht Niessen daar in het verband van de wetgevingsacademie anders over. Zijn benadering zou beklijven, ook toen de academie onder de vaste en geïnspireerde leiding was komen te staan van Peter van Lochem. Niessen en ik kijken daar met trots en voldoening op terug, zeker nu de training van nieuwe wetgevers geaccrediteerd is als masteropleiding. Er is echter meer gebeurd dat Niessen moet bevallen. In zijn oratie van 2001 10 bepleitte hij opleidingsprogramma’s voor ambtena- 8 Prof. Mr. R. Bekker, ‘Liaisons Dangereuses. Enige beschouwingen over de arbeidsverhoudingen bij de overheid, met name tussen politici en ambtenaren.’ (Oratie UL) Den Haag: CAOP, 2009. 11 9 C.R. Niessen, ‘Grenzen aan de verdere normalisering van de ambtelijke rechtspositie’, TAR 2005, nr. 12, 557-563; Idem, ‘Hoe de regering…’, 361. 10 C.R. Niessen, ‘Vluchten kan niet meer’, 24-27.
Page 1 and 2: Liber Amicorum “Zoals een goed am
Page 3: Liber Amicorum “Zoals een goed am
Page 6 and 7: IV © 2010, Ien Dales Leerstoel Ide
Page 8 and 9: V 1 17 29 33 43 61 73 Inhoudsopgave
Page 11 and 12: 1. Prof. dr. J.Th.J. van den Berg D
Page 13 and 14: Integriteit wordt gekoesterd in dia
Page 15 and 16: Het pijnlijke van onze tijd is dat
Page 17 and 18: Daarvoor moet je zelf de generalist
Page 19: 4. Max Weber en de Nederlandse trad
Page 23: 6. De opzet van dit boek De auteurs
Page 27 and 28: mr. dr. R.K. Visser 1 Het ministeri
Page 29 and 30: ten de minister informeren over all
Page 31 and 32: Het ministeriële dilemma Hier kome
Page 33 and 34: Toch is weten van belang Vervolgens
Page 35 and 36: ambtelijke positie nooit helemaal k
Page 39 and 40: 1. 2. H. Wiegel De minister en zijn
Page 41: 4. Ik las dat het overkoepelend the
Page 44 and 45: 34 tievoorziening. Informeren is nu
Page 46 and 47: 36 was hier zo alert op omdat het e
Page 48: 38 Zeker het overwegen waard voor a
Page 53 and 54: 1. Wout Buitelaar De overheidsorgan
Page 55 and 56: 2. Historisch gezien heeft de ambte
Page 57 and 58: Belangrijk is hier dat er een bepaa
Page 59 and 60: Tevens is het belangrijk om de mate
Page 61 and 62: dernemingsraad (OR) van een dienst
Page 63 and 64: 5. gezocht tussen indirecte en dire
Page 65 and 66: Prof. dr. W.L. Buitelaar, als hoogl
Page 67 and 68: Drucker, M. (2003), Organisatievern
Page 69: Sikkel, M. (2010a), ‘Medezeggensc
Page 72 and 73:
62 teur van het Kabinet van de Koni
Page 74 and 75:
64 lingssamenwerking, Hendriks, Laa
Page 76 and 77:
66 van de minister staat niet ter d
Page 78 and 79:
68 in beginsel verboden was rechtst
Page 80:
70 Ron heeft het geluk gehad dat hi
Page 84 and 85:
74 Zijn dienstijver krijgt inderdaa
Page 86 and 87:
76 Dat trekt z’n sporen. Het decl
Page 88 and 89:
78 starheid, zorgvuldigheid hetzelf
Page 91:
Ambtelijke deugden en integriteit 8
Page 94 and 95:
84 onderling botsen: niet alleen on
Page 96 and 97:
86 zei eens dat wie zelf, op een ei
Page 98 and 99:
88 zodra het zich voordoet. Zo iema
Page 100 and 101:
90 lang de ‘kardinale’ deugden.
Page 102:
92 Dales Award (!) uitreiken, en al
Page 106 and 107:
Tankeren een prikkelende en ook noo
Page 108 and 109:
Regel 10 Omgang Leidinggevenden en
Page 110 and 111:
100 Toen ik dit overzicht van regel
Page 112 and 113:
102 • regels in een dynamische we
Page 114 and 115:
104 In de tweede plaats: door regel
Page 116 and 117:
106 • een arbeidsorganisatie die
Page 118 and 119:
108
Page 120 and 121:
110 Het tweede sleutelwoord is ‘m
Page 122 and 123:
112 Publieke verantwoording is imme
Page 124 and 125:
114
Page 126 and 127:
116 integriteitsbeleid gedurende de
Page 128 and 129:
118 en goed ambtenaarschap. De maat
Page 130 and 131:
120 te blijven noemen en is de uitd
Page 132 and 133:
122 Risicoanalyse van kwetsbare geb
Page 134 and 135:
124 bestuur’ van de Vrije Univers
Page 136 and 137:
Lastig: - in managementcontracten w
Page 138 and 139:
128 Wij denken dat Ron met ons de n
Page 140 and 141:
130
Page 142 and 143:
132
Page 144 and 145:
134 gender dan die van Niessen, hoe
Page 146 and 147:
136 Een reeds lang voortdurende dis
Page 148 and 149:
138 1. Op weg naar één arbeidsrec
Page 150 and 151:
140 2. kosten reeds premies aan de
Page 152 and 153:
3. 142 rechtskracht krijgt voor all
Page 154 and 155:
144 de bepaling over de bescherming
Page 156 and 157:
146 Hiermee eindig ik deze bijdrage
Page 158 and 159:
148
Page 160 and 161:
150 Ik kan het daarom niet laten de
Page 162 and 163:
152 Ons denken over de overheid in
Page 164 and 165:
154 De ROP is een orgaan waarin de
Page 166 and 167:
156 - centraal overleg: een mini-CG
Page 168 and 169:
158
Page 170 and 171:
160
Page 172 and 173:
162 lijk van de SGP op religieuze g
Page 174 and 175:
164 straffen ingevoerd. De eed vorm
Page 176 and 177:
“Dat sweere ick, dat ick omme te
Page 178 and 179:
168 toch te kunnen laten toetreden
Page 180 and 181:
170 werd, zoals al besproken, de op
Page 182 and 183:
172 belang van het rituele aspect v
Page 184 and 185:
174 onele onafhankelijkheid van amb
Page 186 and 187:
176 De eed berust dus op zaken die
Page 188 and 189:
178 Hirzel, R. (1902). Der Eid. Ein
Page 190 and 191:
180
Page 192 and 193:
182 3. hebben met een onmiskenbaar
Page 194 and 195:
184 nen de sfeer van recht en wet h
Page 196 and 197:
186 zich doordat relaties, overeenk
Page 198 and 199:
188 a) Wat wil ik? Het gaat hier in
Page 200 and 201:
190 ‘government by amateurs’. D
Page 202 and 203:
192
Page 204 and 205:
2. 194 Daarna richt ik de focus op
Page 206 and 207:
196 Moldavië). In dat arrest geeft
Page 208 and 209:
4. procedure bestaat. 7 Dat is ook
Page 210 and 211:
200 Als we het erover eens zijn dat
Page 212 and 213:
5. 202 den aan de verantwoordelijke
Page 214 and 215:
204
Page 216 and 217:
206
Page 218:
208
show all

“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?