“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP
“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP
“Zoals een goed ambtenaar betaamt” Liber Amicorum - CAOP
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Het ministeriële dilemma<br />
Hier komen we bij de kern van wat het ministeriële dilemma kan<br />
worden genoemd. Een dilemma dat tot verschillende reflexen kan<br />
leiden. Een dilemma dat ook in de kern, daarom is het ook <strong>een</strong> dilemma,<br />
nooit geheel kan worden opgelost. Vanuit het uitgangspunt<br />
dat al het ambtelijk handelen aan de minister wordt toegerekend,<br />
zou de eerste en meest natuurlijke en menselijke reflex van<br />
<strong>een</strong> minister zijn om dan ook elke beslissing zelf te willen nemen<br />
en elke handeling die in zijn naam gebeurt, zelf van tevoren te willen<br />
<strong>goed</strong>keuren. Dergelijke discussies komen ook daadwerkelijk<br />
voor. Maar, het moge duidelijk zijn dat deze wens niet kan worden<br />
gerealiseerd. De overheidsorganisatie is te groot en te complex. Op<br />
hetzelfde ogenblik, maar op verschillende plaatsen, moet de overheid<br />
beslissingen nemen en handelend optreden. Eén persoon kan<br />
dat nu <strong>een</strong>maal niet all<strong>een</strong> en tegelijkertijd doen.<br />
Een tweede reflex zou de wens van de minister kunnen zijn dat<br />
hij dan in ieder geval alles van tevoren wil weten. De wens om alle<br />
standpunten en mogelijke beslissingen vooraf voorgelegd te krijgen.<br />
Ook dat kan natuurlijk niet en wel om precies dezelfde reden.<br />
Bovendien zou dat nog <strong>een</strong> heel ander risico tot gevolg hebben, namelijk<br />
dat hij alles dat hij niet expliciet zou afkeuren, impliciet zou<br />
<strong>goed</strong>keuren. Weten betekent immers ofwel aangeven dat iets niet<br />
akkoord is, ofwel instemmen. Vandaar ook het oude Nederlandse<br />
spreekwoord: wie zwijgt, stemt toe.<br />
Hier doet zich voor de organisatie ook nog <strong>een</strong> andere complicatie<br />
voor. De informatiebehoefte is ook persoonsgebonden. De<br />
ene minister vindt gedetailleerde informatie tot op onderdelen<br />
onontbeerlijk. Zonder die informatie kan hij of zij zich niet ‘in control’<br />
voelen. Voor de andere minister is <strong>een</strong> veel beperktere stroom<br />
van informatie voldoende om zich in zijn verantwoordelijkheid op<br />
zijn gemak te voelen en te kunnen accepteren dat hij de verantwoordelijkheid<br />
voor de organisatie kan dragen. De ene minister is<br />
all<strong>een</strong> tevreden als hij of zij van ieder incident direct en voortdurend<br />
op de hoogte wordt gehouden, de ander vindt het voldoende<br />
om op hoofdlijnen te worden geïnformeerd.<br />
21
Change language